Tránh thai sau sinh

Bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung (phòng khám y khoa Thái Hà, Hà Nội) cho biết, tỉ lệ phụ nữ phá thai trong một năm đầu sau sinh khá cao.

"Lý do thường gặp nhất là do nhiều người chủ quan, nghĩ rằng khó có thai lại ngay sau sinh, hoặc sử dụng các cách tránh thai không an toàn như cho con bú, xuất tinh ngoài âm đạo..." - bác sĩ nói.

Theo bác sĩ Kim Dung, sau khi sinh khoảng 30-45 ngày là phụ nữ có khả năng mang thai. Thông thường, việc cho con bú hoàn toàn có thể trì hoãn việc có thai do nội tiết tố prolactin (điều khiển sự tiết sữa) làm ức chế hoạt động của buồng trứng. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra hiệu quả. Một số phụ nữ cho con bú hoàn toàn vẫn có thể mang thai.

Ngoài ra, nhiều chị em có thai trước khi thấy kỳ kinh đầu tiên sau sinh. Lý do là, có thể vợ chồng quan hệ đúng ngày rụng trứng lại lần đầu, trứng làm tổ luôn và không gây hành kinh nữa. Trường hợp này khiến không ít người cấn bầu lớn mới phát hiện.

Bác sĩ cho biết, việc có thai sớm sau sinh có thể ảnh hưởng nhiều mặt tới cả mẹ và bé. Nếu giữ lại thai để sinh, dễ khiến cả mẹ và thai bị thiếu chất (canxi, thiếu máu do thiếu sắt...) do người phụ nữ còn phải chăm con đầu. Còn nếu phá thai sau sinh chưa lâu, khi tử cung chưa phục hồi hoàn toàn, thì nguy cơ gặp các biến chứng như nhiễm trùng, thủng tử cung... càng cao. Vì vậy, theo bà, chị em cần nghĩ tới việc sử dụng biện pháp tránh thai an toàn ngay sau khi sinh.

Tư vấn tránh thai là việc nên làm của các cặp vợ chồng sau sinh. Ảnh: VnExpress.

Hiệu quả: Phụ thuộc vào sự dung nạp của từng người và tuổi tác. Loại thuốc này rất hiệu quả với phụ nữ đang thời kỳ cho con bú. Tỷ lệ tránh thai thất bại có thể cao hơn ở người thừa cân. Nếu cân nặng trên 70kg nên dùng 2 viên mỗi ngày.

Thời điểm nên bắt đầu dùng viên tránh thai chỉ có progestin: 6 tuần sau sinh là thời gian tốt nhất để bắt đầu uống thuốc (nếu đợi lâu hơn mới uống thuốc thì khả năng có thai sẽ rất lớn). Nếu chu kỳ hành kinh quay trở lại, sản phụ có thể bắt đầu ngay từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh; hoặc bất cứ khi nào nhưng sản phụ phải biết chắc chắn là mình không có thai.

Cách uống: Viên tránh thai chỉ có progestin cần uống hằng ngày, không có giai đoạn ngừng thuốc như với viên tránh thai kết hợp. Tốt nhất nên uống thuốc ở một thời điểm nhất định nào đó trong ngày. Nhiều phụ nữ cho rằng buổi tối khi sắp đi ngủ là thời điểm thuận lợi để uống thuốc. 

Nếu quên uống thuốc: Sản phụ cần uống một viên thuốc ngay sau khi nhớ ra và dùng một biện pháp hỗ trợ (như bao cao su) trong vòng 48 tiếng. Nếu quên 2 viên, sản phụ cần uống ngay 2 viên khi nhớ ra, uống 2 viên vào ngày hôm sau và sử dụng thêm một biện pháp tránh thai khác để hỗ trợ cho đến khi uống hết vỉ thuốc đó.

Sự thay đổi của kinh nguyệt khi dùng thuốc: Kỳ kinh có thể vẫn như trước nhưng cũng có thể không ổn định. Lúc đầu có thể ra máu giữa kỳ và hành kinh ít hơn hoặc đôi khi không thấy ra kinh. 

Nếu bị nôn khi uống thuốc: Nếu bị nôn trong vòng 2 tiếng sau khi uống thuốc thì cần uống thêm một viên khác. Nếu không uống thêm thuốc trong thời hạn này thì cần dùng phương pháp tránh thai hỗ trợ trong suốt giai đoạn bị nôn và trong 7 ngày tiếp theo.

Lưu ý: Nếu dùng viên tránh thai chỉ có progestin mà thấy đau bụng và chậm kinh thì cần nghĩ đến thai ngoài tử cung.

Ngọc Huê (tổng hợp)