Những sản phụ có nguy cơ vỡ tử cung

Tai biến vỡ tử cung trong sản khoa được xem là tai biến nguy hiểm cho cả mẹ và em bé. Để phòng tai biến này bác sĩ cho rằng không nên lạm dụng mổ sinh.

Vỡ tử cung vì sẹo sinh mổ

Mới đây, trường hợp sản phụ Nguyễn Thị Yến Lan ở Cai Lậy, Tiền Giang rơi vào nguy kịch sau khi sinh con bằng phương pháp hút thai. Cháu bé đã tử vong sau sinh còn người mẹ rơi vào trạng thái hôn mê, chảy máu nội do vỡ tử cung.

Trước đó, bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội đã cấp cứu cho chị Nguyễn Thị Huệ, 30 tuổi, nhà ở Đông Anh (Hà Nội). Chị Huệ cấp cứu trong tình trạng đau bụng dữ dội, biểu hiện lâm sàng mất máu cấp, bắt đầu rơi vào trạng thái shock. Siêu âm cấp cứu phát hiện chị bị chảy máu ồ ạt trong ổ bụng, nguyên nhân do vỡ tử cung vì có thai 14 tuần tại sẹo mổ đẻ cũ. 

Theo người nhà của chị Huệ chị đã sinh mổ 3 năm trước và lần có thai này người nhà cũng nghĩ bình thường như nhiều người khác nên chỉ thăm khám bình thường. Họ không hay biết túi thai làm tổ trên nền sẹo cũ. 

Khi bệnh nhân cấp cứu, bệnh viện Xanh Pôn và Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cùng cấp cứu mổ cho bệnh nhân. 8 bác sĩ của hai bệnh viện mổ gần 4 tiếng, truyền tới 2 lít máu, các bác sĩ phải cầm máu bằng cách thắt động mạch tử cung hai bên, khâu cầm máu tại đường vỡ để bảo tồn tử cung.

Theo Hội sản Phụ khoa Việt Nam vỡ tử cung đang là một vấn đề cần phải quan tâm nhiều hơn nữa để hạ thấp tỷ lệ tai biến này. Một trong những nguyên nhân gây vỡ tử cung là do việc lạm dụng mổ sinh tại Việt Nam.

Đe dọa tính mạng cả mẹ và con

Bác sĩ Lê Thị Kim Dung - trưởng khoa Sản, phòng khám đa khoa Thái Hà cho biết, vỡ tử cung là một trong những tai biến sản khoa hàng đầu đe doạ trực tiếp đến tính mạng của cả người mẹ lẫn thai nhi. 

Thời gian vỡ tử cung thường xảy ra trong lúc chuyển dạ, nhưng cũng có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai, đặc biệt trong những tháng cuối của thai kỳ.

Bác sĩ Dung cho biết, đối với triệu chứng vỡ tử cung, có hai loại vỡ tử cung để có thể nhận biết đó là vỡ tử cung hoàn toàn và vỡ tử cung không hoàn toàn. Đặc điểm của vỡ tử cung hoàn toàn là dấu hiệu bị xé rách từ niêm mạc qua lớp cơ và cả phúc mạc làm buồng tử cung thông với ổ bụng, thai nhi bị đẩy ra ngoài buồng tử cung. Siêu âm thấy ổ bụng đầy dịch.

Trường hợp thứ hai là tử cung bị vỡ đoạn phúc mạc là loại tổn thương từ niêm mạc, rách cơ tử cung, vỡ đoạn cuối tử cung. 

Nguyên nhân của vỡ tử cung, bác sĩ Dung cho biết một trong những nguyên nhân là do khung xương chậu của người mẹ và thai không tương xứng, khung chậu méo, hẹp, bất thường khung xương chậu. Trường hợp khác là do tử cung dị dạng hoặc có sẹo ở tử cung.

Sẹo tử cung có thể do phẫu thuật sinh mổ trước đó, phẫu thuật bóc tách u xơ tử cung, sẹo tử cung do nạo phá thai gây nên… ngoài ra còn nhiều nguyên nhân khác như sang chấn, tử cung yếu. Trong một vài trường hợp gây vỡ tử cung, rách tử cung đó là thai nhi quá to hoặc thai nhi bị dị dạng. 

Vỡ tử cung cũng như vỡ đê, có giai đoạn dọa vỡ. Vì thế sản phụ phải theo dõi những bất thường của mình như thấy đau bụng, đau nhiều ở vùng tử cung, đau ngày càng tăng, có thể đi kèm với dấu hiệu choáng váng do đau và mất máu. Cơn co tử cung xuất hiện và cảm nhận tử cung cứng lại, bụng vằn lên thành hai phần. Nếu muộn hơn, tử cung bị thắt lại ở đoạn dưới, chia thành hai phần giống như hình quả bầu nậm. Vòng thắt được gọi là vòng Bandl.

Cơn có tử cung kéo dài và cường độ mạnh, khoảng cách giữa các cơn co ngắn. Tim thai nhanh hoặc chậm, còn đều hay không đều do thiếu oxy

Ngày nay, việc lạm dụng mổ được xem là nguyên nhân gây vỡ tử cung nhiều nhất. Bác sĩ Dung cho biết nhiều sản phụ mổ thai được một thời gian ngắn (dưới 2 năm) lại mang bầu tiếp. Khi đó, dễ bị sang chấn vỡ tử cung. Vì vậy bác sĩ khuyến cáo mổ sinh con đầu nên cách nhau khoảng 3 năm mới có thai lại.

Để phòng tránh vỡ tử cung, bác sĩ tư vấn thai phụ cần có kế hoạch theo dõi thai sản định kỳ như bác sĩ khuyến cáo. Các trường hợp mang thai sau mổ con đầu lòng chưa đầy 2 năm cần được quản lý chặt, siêu âm hình ảnh để chẩn đoán những bất thường của tử cung. Những người có chiều cao tử cung = 34 cm không nên sinh con ở các trạm y tế xã, phải tìm đến cơ sở chuyên khoa hiện đại hơn.

Theo Infonet