Vụ tự tử bí ẩn của chồng cũ nghệ sĩ Thanh Hoa

Xét về nội dung bài viết xung quanh cái chết bí ẩn của cha mình đang gây chú ý mấy ngày gần đây, Phan Huyền Thư nói: "Có những chi tiết mang tính chất 'nghe hơi nồi chõ', có chi tiết phỏng đoán, có chi tiết thì tôi tin là có thật vì tôi cảm nhận được tình cảm của một cậu sinh viên Y khoa với niềm tiếc thương và ngưỡng mộ một nhạc sĩ mà anh ta yêu thích… ".

- 30 năm sau ngày mất của cha mình, nỗi đau âm ỉ còn đó. Giờ nỗi đau ấy được xới lên qua lời kể của một người xa lạ. Chị có đọc hết những dòng chữ ấy và cảm thấy thế nào?

- Tôi cũng đã chia sẻ với người thân của mình rằng: quá khứ chưa bao giờ ngủ yên trong tôi, cho nên không cần ai phải đánh thức nó cả!

- Ký ức về những năm tháng cũ, với nhiều niềm đau, có bao giờ chị thu xếp lại, quyết định không nhớ về nó nữa?

- Tôi mới nằm mơ thấy bố tôi có hai hôm nay thôi, nếu tôi mà quên được nỗi đau này, chắc tôi sẽ bị mất trí!!! Tôi còn nợ lại người thân yêu của mình nhiều câu chuyện về cha tôi, về tuổi thơ của tôi. Chồng, các con tôi, em trai và em gái tôi cùng với các cháu… chưa bao giờ tôi có thể mở miệng nói ra nửa lời…

Chuyện suốt 30 năm qua như vừa xảy ra, làm sao có một ngày bỗng nhiên tan biến như mây khói được, tôi quyết định lúc nào cũng nhớ đến nó để mình có động lực sống một cách đàng hoàng tử tế nhất có thể.

Tôi phải sống thay cho tất cả nhũng gì tốt đẹp mà lẽ ra bố tôi phải được hưởng. Không bao giờ nên tìm cách quên đi những gì thuộc về chính mình, cho dù nó có dữ dội đến đâu chăng nữa…

- Chi tiết trong hai bài viết đăng tải trên một tờ báo mới đây khiến dư luận xôn xao, còn chị, thấy nó đúng sai ra sao?

- Có những chi tiết mang tính chất “nghe hơi nồi chõ”, có chi tiết phỏng đoán, có chi tiết thì tôi tin là có thật vì tôi cảm nhận được tình cảm của một cậu sinh viên Y khoa với niềm tiếc thương và ngưỡng mộ một nhạc sĩ mà anh ta yêu thích…

- Người đời vẫn khắt khe, đổ lỗi cái chết của cha chị, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa có một phần lỗi của mẹ chị, NSND Thanh Hoa, bài báo mới đây cũng càng khiến nhiều người có thể nghĩ vậy. Còn chị, để lên tiếng một lần rõ ràng về việc này, chị sẽ nói gì?

- Câu chuyện về bố tôi không chỉ là thứ “câu khách rẻ tiền” về cuộc tình đổ vỡ và sự bế tắc yếu đuối của một bệnh nhân. Đó là câu chuyện về một số phận ẩn dụ cho cả một thời kỳ “lý lịch chủ nghĩa” đã đẩy người ta đến bên bờ vực tuyệt vọng và sự cô độc trầm cảm thế nào…

Bố tôi có quyền quyết định vận mệnh của mình chứ không phải là bản sơ yếu lý lịch của thành phần gia đình đại địa chủ hay “trốn quân dịch” để sống cuộc đời của người “lý lịch để trống”, ngoài biên chế và ngoài bao cấp…

Thời đó, dám sống như vậy thật kinh khủng. Tôi nhớ một câu thơ của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo: “Có người đang sống, mà như qua đời…” Biết đâu, bố tôi đã chọn cách “qua đời” để được sống mãi trong lòng bạn bè và người thân, khán giả yêu quý ông bằng tác phẩm chứ không muốn sống bằng thân phận của một bệnh nhân tâm thần vất vưởng bên lề xã hội?

Khi người ta dùng từ “tự tử” chứ không dùng từ “bức tử” hay “ngộ sát”, “mưu sát…” trong câu chuyện của bố tôi mà người đời vẫn còn tham vọng quy chụp cho một ai đó phải có lỗi là sao nhỉ? 
 

Gia đình nhạc sỹ Phan Lạc Hoa chụp trước khi nhạc sĩ mất, tháng 8/1982.

- Mẹ tôi vừa gọi điện, bà chỉ nói: Bây giờ mẹ mới hiểu tại sao hơn chục năm trước con nhất định nằng nặc bỏ nghề viết báo để chuyển sang làm phim.

- Cùng là phụ nữ, chị thấy mẹ mình, băng qua những ồn ào, dò xét của dư luận và bình thản đến ngày hôm nay như thế nào?

- Tôi không hình dung được hết những gì mẹ tôi nghĩ trong đầu nhưng tôi cho rằng mẹ con tôi sống bằng quan niệm, mình phải xứng đáng là một con thuyền, dư luận cho dù tốt hay xấu cũng nên chỉ để nó là nước mà thôi…

- Có khi nào, chị hỏi mẹ về quyết định cứng rắn trong chuyện ly hôn với cha?

- Suốt 30 năm qua, tôi chưa bao giờ hỏi mẹ tôi (dù chỉ là một nửa câu hỏi bất kỳ mà có liên quan đến bố tôi) kể từ khi ông mất. Cả tôi và mẹ đều là người tận mắt chứng kiến tất cả mọi thứ… Có gì mà còn phải hỏi nhau cho thêm đau lòng?

- Chị chứng kiến những năm tháng khó khăn ấy của cha mẹ thế nào?

- Tôi có trí nhớ rất tốt, bắt đầu từ khi 3 tuổi rưỡi, biết đọc, biết viết là tôi không quên bất kỳ chi tiết nào, bất kỳ điều gì có liên quan đến bố mẹ và gia đình tôi (có lẽ tôi sớm ý thức rằng mình có nghĩa vụ phải nhớ mọi thứ và bố tôi cũng đã tiên đoán rằng tôi có thiên bẩm để sau này sẽ trở thành nhà văn hay làm nghệ thuật).

Tôi không thể sống tầm thường được vì tất cả những gì tôi đã từng chứng kiến từ số phận của cha mẹ mình, tôi chỉ có một cách sống thôi: ngẩng cao đầu, sống quyết liệt và bao dung.

- Và hờn trách mẹ nữa, người phụ nữ tài năng nhưng nhiều sóng gió?

- Đấy là một sự suy diễn vừa tầm thường vừa thiểu năng nhân cách. Cho dù mẹ tôi thế nào thì vẫn là người sinh ra tôi.

- NSND Thanh Hoa nói, không muốn xới lại chuyện cũ, để làm đau các con và người đã khuất. Chị thấy, gợi lại chuyện cũ, có là ác ý?

- Mẹ tôi không cần phải nhạy cảm quá như thế, nhất là vào thời buổi báo chí đang bị mất định hướng, bị tung hỏa mù và được “bật đèn xanh” để sa vào những điều tầm thường, tầm phào một cách độc ác.

Thực ra, chỉ có những người cầm bút non nớt và nền tảng tri thức quá mỏng mới dễ bị sa vào những thứ tầm phào để lơ là những điều hệ trọng lớn lao như vận mệnh đất nước, nền tảng đạo đức xã hội và kiến thiết tư tưởng cho dân tộc…

Người đọc cũng vậy, những người nhẹ dạ và sống hời hợt mới thích thú với những thứ rác rưởi và rẻ tiền, lá cải thôi chứ người có hiểu biết họ lại đánh giá ngầm cả các nhà báo ấy chứ!

- Những năm tháng sau sự ra đi của cha, chị đã chứng kiến mẹ sống như thế nào?

- Mẹ tôi đã có gia đình khác và sống yên ổn với gia đình ấy rồi mà. Tất cả mọi điều mẹ tôi cố gắng đã thành hiện thực mà bạn đang nhìn thấy ở mẹ tôi và gia đình của chúng tôi hiện nay.

Đối diện với cuộc đời luôn có hai cách: hoặc là than vãn hoặc là chịu đựng. Chúng tôi chọn cách thứ hai. Và chúng tôi có được sự bình thản để lặng lẽ đi tiếp con đường của mình như bạn thấy.
 

Phan Huyền Thư và em trai Phan Lạc Cao Nguyên (đã mất) chụp năm 1980.

- Có khi, trong một năm học mà tôi phải chuyển 4 trường khác nhau để tập trung học và trốn tránh không cho các bạn đọc vè, trêu chọc và đánh đập… Nhưng cứ vừa yên ổn được ở trường này thì bắt đầu lại có đứa nghe bố mẹ chúng nó xì xào về gia đình mình, rồi lại bùng nổ chuyện trêu chọc, đánh đập, đàm tiếu.

Có đứa còn giật khăn tang trên đầu tôi vứt xuống cống… Nhưng tôi chưa bao giờ hé răng với mẹ. Tôi sợ mẹ tôi sẽ không trụ được với sân khấu để mà kiếm tiền nuôi gia đình. Thời bao cấp, khốn khó và khắc nghiệt…

Khi trưởng thành và bước chân vào làm nghệ thuật, tôi cũng đã quá hiểu giới truyền thông rồi, cho nên thấy mình bình thản và dễ tha thứ hơn với mọi chuyện xảy ra với mình sau này . …

- Với chị và chị Lữ, có tin những điều cha mình nói với vị bác sĩ kia, trong lúc bạo bệnh là hoàn toàn sự thật?

- Thật ngây ngô! Bố tôi còn tâm sự với chị em tôi nhiều gấp hàng ngàn lần với anh Sao Hồng ấy chứ. Mặc dù ông biết là mãi sau này, khi lớn lên tôi mới hiểu hết những điều ông nói, tôi biết là bố tôi quá cô độc nên coi con như bạn, biết nói gì và nói với ai trong hoàn cảnh như vậy???

- Mỗi lần giỗ cha có phải là một lần đau đớn không thưa chị?

- Không, đau là khi người ta cứ cố gắng khai quật mọi thứ lên mà chẳng buồn lấp lại… Chứ còn với tôi, ngày giỗ, chỉ thấy ấm áp và nhớ bố nhiều hơn thôi.

- Giờ, gia tài của cha chị, chắc không ai quên được, nó giống như thứ gì tồn tại mãi mãi. Chị có ý định làm gì với gia tài ấy?

- Bố tôi không chỉ là một nhạc sĩ, ông còn ghi chép, làm thơ, viết kịch, còn nhiều tác phẩm nữa chứ! Tôi nhớ, có lần đọc một bài phê bình trên báo Văn Nghệ viết về thơ hiện đại, có trích một câu của bố tôi và đề là Khuyết danh: “Gió tựa vào tường, lưng gió thẳng /Trăng nhìn cửa số, mắt trăng vuông…”

Tôi cũng chỉ cười thầm và chẳng buồn viết thư để tòa soạn đính chính nữa… Gia đình chúng tôi bị giết chết vì danh tiếng như vậy là quá đủ rồi, vậy nên, sau này có ai dựng chuyện là tôi háo danh là tôi lại phì cười…

Tôi chỉ mong, sau khi tôi hoàn thành tập bút ký Phan Lạc Hoa trong trí nhớ bạn bè, và tuyển tập album các ca khúc chưa được công bố của ông, sẽ có những độc giả yêu quý bố tôi và đón nhận nó trân trọng. Vậy thôi.

Theo VTC