Sơ cứu bé bị dập ngón tay, ngón chân

Trong các chấn thương ở bé, dập ngón tay/ngón chân là dạng khá phổ biến. Bé vô tình dập cửa vào ngón tay hoặc bị các vật nặng (như cuốn sách, đồ gỗ, dụng cụ gia đình, đồ chơi lớn…) rơi xuống bàn chân.

Bạn có thể thực hiện một số động tác sơ cứu đơn giản mà hiệu quả như sau:

1. Nâng cao vùng bị tổn thương để giảm đau và phù nề

Đây là việc quan trọng nhất cần làm trong vòng 48 tiếng đầu. Ngay sau khi phát hiện bé bị dập ngón tay (ngón chân), hãy đặt bé ngồi trên ghế hay ngồi lòng mẹ. Dùng chăn (hoặc gối) kê cao bàn tay (hoặc bàn chân) bị thương của bé. Những giờ sau đó, thường xuyên cho bé ngồi (hoặc nằm) ở tư thế bàn tay (bàn chân) bị thương cao hơn tầm trái tim.

2. Chườm đá

Dùng túi nylon đựng đá lạnh (hoặc một túi rau quả đông lạnh sạch, có sẵn trong ngăn đá) chườm lên vùng tổn thương. Bọc túi đá lạnh trong một chiếc khăn bông mỏng. Giữ túi chườm trên vùng tổn thương trong vòng 20 phút. Thực hiện điều này đều đặn mỗi 1-2 tiếng trong vòng 24 tiếng đầu; sau đó, làm 3-4 lần trong ngày thứ 2. 

Nếu không có túi chườm, có thể đổ nước vào một bát to, thêm vào đó một ít đá lạnh rồi nhúng toàn bộ bàn tay (bàn chân) bé vào ngâm. Bé có thể cảm thấy khó chịu ở thời điểm hiện tại, nhưng phương pháp này về lâu dài sẽ giúp giảm phù nề và giảm đau rất hiệu quả.

3. Giảm đau

Dập ngón tay/ngón chân khiến bé hết sức đau đớn. Đó là do khu vực này tập trung rất nhiều đầu mút dây thần kinh và các cơ quan cảm thụ. Cho bé uống thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen) theo đúng chỉ dẫn. Thuốc không những giúp bé bớt đau mà còn làm giảm tình trạng viêm.

Nghe nhạc (hoặc xem bộ phim hoạt hình) yêu thích cũng giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn. Với những bé đã lớn, việc tập trung ý nghĩ, hít thở sâu và đều cũng giúp cải thiện tình hình. 

4. Kiểm tra dấu hiệu gãy xương

Trước khi đi khám bác sĩ, hãy theo dõi bé trong vòng vài giờ đồng hồ tại nhà.

- Nếu bé bắt đầu sử dụng bàn tay bị thương (trong vài ngày đầu, có thể bé sẽ rất rón rén), thì nhiều khả năng xương không bị gãy, trừ khi thấy ngón tay (ngón chân) bị cong vẹo bất thường. 

- Nếu ngay sau tai nạn, bé rất khó dùng ngón tay (ngón chân) bị thương thì nên đưa bé đi khám để chụp X-quang, phát hiện kịp thời gãy xương. 

- Nếu ngón tay sưng to (biến dạng) và bé rất đau đớn thì nhiều khả năng xương bị gãy. Cần hạn chế cử động của ngón này và đưa bé đi khám ngay.

- Nếu chỉ có sưng nhưng không thấy ngón tay biến dạng, cong vẹo thì có khả năng vết gãy nhỏ nhưng vẫn cần đưa bé đi khám.

5. Kiểm tra tổn thương móng tay

Móng tay có thể bị bầm dập (gãy, bong) hoặc có tụ máu dưới móng. Nếu khối máu tụ lớn thì cần đưa bé đi khám. Bác sĩ có thể khoan một lỗ ở móng tay để dẫn lưu phần máu tụ, giúp giảm đau đớn. Thủ thuật này được thực hiện trong vòng 24 tiếng đầu, sau đó máu bắt đầu đặc, không hút ra được.

Ngoài ra, đưa bé đi khám ngay nếu:

- Bé sốt.
 
- Có biểu hiện nhiễm trùng: sưng, nóng, đỏ hoặc xuất hiện mủ, chảy dịch ở vùng tổn thương.  

- Đau và sưng ngày càng gia tăng (bé chưa biết nói có thể khóc nằng nặc, không thể dỗ).

 Bác sĩ Thủy