Phòng ngừa rubella khi mang bầu

Phụ nữ đang mang thai nếu mắc bệnh Rubella có thể gây nên các hội chứng Rubella bẩm sinh ở bào thai và trẻ sơ sinh như: Thai chết lưu, bệnh tim bẩm sinh, viêm cơ tim, bại não, mù mắt do đục thủy tinh thể bẩm sinh, nhiễm trùng tai gây điếc, gây dị dạng xương, chậm phát triển trí tuệ, tổn thương phổi...
 
Theo các chuyên gia y tế, bên cạnh việc giữ gìn vệ sinh, phụ nữ nên đi tiêm vắc xin phòng Rubella để phòng bệnh.

Bệnh khó chẩn đoán và những biến chứng khôn lường

Theo GS-TS Trần Thị Phương Mai, nguyên Vụ phó Vụ Sức khỏe Sinh sản (Bộ Y tế), người mắc bệnh Rubella thường có các triệu trứng như sốt nhẹ, đau đầu, nghẹt mũi, viêm mũi xuất tiết, viêm kết mạc mắt nhẹ và xuất hiện những nốt nhỏ hay mảng ban màu hồng mịn.

Các triệu chứng này thường kéo dài từ 2-3 ngày. Sau đó, các nốt phát ban lan ra toàn thân rất nhanh. Bệnh có thể kèm theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, ngại ăn, ở những phụ nữ trẻ thường đau nhức các khớp xương.

Đặc điểm lâm sàng nổi bật của bệnh này là sưng hạch bạch huyết sau tai, vùng chẩm, cơ ức đòn chũm. Virus Rubella có trong chất tiết mũi họng của người bệnh. Vì thế, người mắc bệnh rất dễ lây truyền cho những người xung quanh. Bệnh lây truyền theo đường hô hấp do tiếp xúc với dịch tiết mũi họng của người bệnh qua các vật dụng như ca, cốc uống nước, bát đĩa ăn, khăn lau...

Thời gian bệnh lây nhiễm cho những người tiếp xúc với bệnh nhân là từ khoảng một tuần trước khi bệnh nhân bị phát ban và 8 ngày sau khi phát ban.

Những trẻ mắc chứng Rubella bẩm sinh có thể đào thải virus ở cổ họng trong nhiều tháng sau khi sinh. Điều đáng lưu ý là thời kỳ ủ bệnh Rubella từ 14 đến 21 ngày, trung bình khoảng 10 ngày nhưng không có biểu hiện lâm sàng nên khó chẩn đoán bệnh. Đây cũng là thời gian người mắc bệnh truyền bệnh cho người khác. Vì vậy, bệnh Rubella rất dễ lây lan, đặc biệt là ở những nơi tập trung đông người như trường học, cơ quan, khu công nghiệp, nhà trọ…

TS Trần Thị Phương Mai cho rằng, phụ nữ đang mang thai ở trong vùng nguy cơ cao của bệnh Rubella sẽ rất dễ nhiễm Rubella do đặc tính dễ lây truyền của virus. Người mẹ nhiễm Rubella sẽ truyền bệnh sang con gây nên "Hội chứng Rubella bẩm sinh" ở trẻ, khiến bào thai phát triển không bình thường.

Nếu người mẹ bị nhiễm virus Rubella trong ba tháng đầu thời kỳ mang thai thì có tới 90% thai nhi bị ảnh hưởng như như thai chết lưu, sẩy thai tự nhiên. Trẻ sinh ra sẽ mắc các dị tật như còn ống động mạch, thông liên thất, hẹp động mạch phổi, loét giác mạc, đục thủy tinh thể, viêm võng mạc, nhãn cầu nhỏ, chậm phát triển trí tuệ và điếc.

Còn nếu người mẹ mắc bệnh ở tuần thai thứ 16, các biến chứng giảm nhiều, chỉ còn khoảng 10 đến 20% thai nhi có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh.

Các biện pháp phòng ngừa

Theo các chuyên gia y tế, Rubella là bệnh dễ lây truyền nhưng có thể phòng được. Bên cạnh việc tránh tiếp xúc với người bệnh, giữ vệ sinh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng... người dân, đặc biệt là phụ nữ cần đi tiêm vắc xin để phòng bệnh.

Hiện trên thế giới có hơn 50% số nước đã thực hiện tiêm phòng bệnh Rubella với nhiều loại vắc xin trong đó có vắc xin phối hợp ngừa 3 bệnh: Sởi, quai bị và Rubella.

Theo lịch tiêm chủng của ngành y tế, trẻ em tiêm mũi thứ nhất khi được 12 tháng tuổi và mũi thứ 2 lúc 4-6 tuổi. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tiêm 1 liều duy nhất. Tuy nhiên, phụ nữ nên đi tiêm vắc xin trước 3 tháng khi có ý định mang thai.

Nếu người mẹ thực hiện tốt việc tiêm chủng, trẻ sơ sinh có kháng thể mẹ truyền sang (miễn dịch thụ động) sẽ được bảo vệ khoảng 6- 9 tháng sau khi sinh và 95% số người được tiêm vắc xin tạo ra kháng thể tồn tại ít nhất 16 năm, thậm chí cả đời.

Cần lưu ý, phụ nữ đã mang thai và thời gian trước khi mang thai 3 tháng không được tiêm vắc xin này vì sẽ gây tác hại với sự phát triển của phôi thai. Cũng theo TS Trần Thị Phương Mai, những người bị bệnh Rubella cần được cách ly, quản lý, tránh tiếp xúc và tuyệt đối không tiếp xúc với phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu. Nên để người bệnh ở trong phòng riêng có cửa sổ thoáng mát, có đủ ánh sáng mặt trời và sử dụng riêng các dụng cụ cá nhân: Khăn mặt, ly chén, chăn gối... để tránh lây truyền bệnh cho cộng đồng.

Theo Phụ Nữ