Các rủi ro khi phẫu thuật thẩm mỹ

Cái chết của chị Thanh Huyền 39 tuổi chỉ là một trong khá nhiều ca tử vong vài năm gần đây tại các cơ sở giải phẫu thẩm mỹ ở Việt Nam. Ở góc độ chuyên ngành, theo các bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tử vong trong giải phẫu thẩm mỹ như sock thuốc, thuyên tắc mạch do mỡ sau khi bơm hoặc sai sót trong quá trình thao tác kỹ thuật của y bác sĩ... Đây cũng là những rủi ro các cơ sở thẩm mỹ phải cảnh báo khách hàng khi quyết định giải phẫu làm đẹp.

Theo lời khai của nghi can thì bác sĩ Tường thực hiện phẫu thuật là người trực tiếp gây mê, hút 11 ống mỡ ở vùng bụng bệnh nhân để bơm vào vùng ngực.

Giả thiết về nguyên nhân gây tử vong cho bệnh nhân Huyền, về mặt chuyên môn, theo thạc sĩ, bác sĩ Cao Ngọc Bích - Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật Thẩm mỹ TP HCM, nguyên nhân đầu tiên có thể nghĩ đến là tai biến do shock thuốc gây mê. Trong y khoa, công việc gây tê, gây mê phải do bác sĩ chuyên ngành gây mê hồi sức thực hiện. Với trường hợp chị Huyền, bác sĩ thực hiện phẫu thuật là bác sĩ ngoại khoa, không phải chuyên ngành gây mê hồi sức nên việc gây mê có thể dẫn đến những ảnh hưởng tim mạch, hô hấp, gây tử vong. Điều này đã vi phạm chuyên môn hành nghề. 

Theo bác sĩ Bích, với phẫu thuật hút mỡ bụng, lượng mỡ lấy ra và bơm vào thường là khối lượng lớn, hàng trăm cc trở lên. Ở đây bệnh nhân bơm với khối lượng 11 ống là hơi nhiều cho một lần thực hiện. Sự thay đổi khối lượng như vậy có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng. Ngoài ra, nguyên nhân gây tử vong có thể là có sai sót trong quá trình thực hiện, ví dụ như khi bơm vào ngực có thể gây tổn thương ở ngực, chọc vào màng phổi, có thể gây tổn thương phổi, dẫn đến tử vong. Một nguyên nhân có thể xảy ra nữa là thuyên tắc mạch do mỡ sau khi bơm.  

Có thể thuyên tắc mạch gây tử vong khi cấy, hút mỡ. Ảnh minh họa: liposuction.

Cùng quan điểm này, bác sĩ Bùi Quốc Công (Khoa Gây mê Hồi sức Viện E) cho biết, gây mê bắt buộc phải làm ở bệnh viện, nơi có đầy đủ trang thiết bị y tế và các bác sĩ trực 24/24h. Bác sĩ bình thường không thể tự gây mê mà phải có chứng chỉ chuyên ngành, bởi lẽ trong quá trình gây mê có thể xảy ra nhiều tình huống nguy hiểm mà nếu không được đào tạo cơ bản khó có thể xử lý.

Khi gây tê, gây mê cho bệnh nhân có thể xảy ra một số biến chứng khó lường. Bệnh nhân có thể bị dị ứng thuốc gây ra shock phản vệ. Trường hợp này ít khi xảy ra nhưng khi bệnh nhân rơi vào trạng thái này, nếu không cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong sẽ cao. Nguy hiểm nhất vẫn là quá trình gây mê. Nếu thuốc được tiêm vào tĩnh mạch, bệnh nhân có thể bị suy hô hấp, tím tái, rối loạn nhịp tim, phù phổi... và tử vong sau vài phút nếu không được bác sĩ trợ giúp ngay lập tức.

Theo bác sĩ Công, bệnh nhân tử vong ở thẩm mỹ viện Cát Tường nhiều khả năng hít phải dịch dạ dày dẫn đến viêm phổi cấp. Bệnh nhân bị suy hô hấp, không thở được, gây tím tái, sùi bọt mép. Vì cơ sở thẩm mỹ không đủ thiết bị y tế và bác sĩ không cấp cứu kịp thời nên bệnh nhân tử vong ngay sau đó. Ngoài ra, cũng có khả năng khi chọc để lấy mỡ ở vùng bụng, bệnh nhân bị dị ứng thuốc.

Một bác sĩ tại khoa Phẫu thuật chỉnh hình viện K cũng cho hay trong quá trình phẫu thuật thẩm mỹ hút mỡ, mỡ có thể chui vào mạch máu, gây tắc mạch, ngưng tim, phù phổi, gây tai biến nặng cho bệnh nhân.

Bác sĩ Cao Ngọc Bích cho biết thêm, tai biến trong y khoa là chuyện bất khả kháng, có thể xảy ra. Điều đáng nói là vấn đề xử lý tai biến của bác sĩ thực hiện phẫu thuật. Việc bác sĩ bưng bít thông tin, tự loay hoay xử trí mà không đưa bệnh nhân vào bệnh viện cấp cứu hoặc không báo người nhà bệnh nhân… đã bỏ qua thời gian vàng để cứu bệnh nhân.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Phùng, giảng viên Bộ môn Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ ĐH Y dược TP HCM, cho biết phẫu thuật thẩm mỹ cũng giống như bất kỳ loại phẫu thuật khác, luôn có những nguy cơ rủi ro có thể gặp phải. Nhiều người nhầm lẫn cho rằng phẫu thuật thẩm mỹ không nghiêm trọng như các loại phẫu thuật khác. Trên thực tế tất cả phẫu thuật dù lớn hay nhỏ, đơn giản hay phức tạp đều có khả năng gặp phải những tai biến, biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. 

"Phẫu thuật thẩm mỹ có thể gặp phải các biến chứng như dị ứng thuốc, nhiễm trùng, chảy máu, tụ máu, hoại tử mô, dị ứng vật liệu, sẹo xấu, kết quả thẩm mỹ không chấp nhận, các biến chứng liên quan đến gây mê gây tê, thậm chí có thể tử vong" - bác sĩ Phùng nhận định.

Các bác sĩ khuyến cáo, người đi phẫu thuật thẩm mỹ cần biết rõ các nguy cơ biến chứng có thể gặp phải, nên được tư vấn kỹ bởi bác sĩ đúng chuyên khoa, cần đến các cơ sở y tế có đầy đủ nguồn lực và phương tiện đảm bảo an toàn cho cuộc phẫu thuật.

Chỉ có bệnh viện lớn mới được xăm môi, nâng ngực, hút mỡ...

Chiều 23/10, Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội - Nguyễn Việt Cường cho biết, Thẩm mỹ viện Cát Tường không được Sở Y tế cấp phép trong lĩnh vực phẫu thuật thẩm mỹ. Cơ sở này mới được cấp giấy phép kinh doanh về chăm sóc sắc đẹp từ tháng 5/2013, song đã lợi dụng sự nhầm lẫn của khách hàng để thực hiện các kỹ thuật lớn.

Theo ông Cường, thực tế hiện nay, nhiều người nhầm lẫn giữa hai loại dịch vụ là phẫu thuật thẩm mỹ và chăm sóc sắc đẹp.

Theo Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, các trung tâm chăm sóc sắc đẹp không được thực hiện thủ thuật xâm lấn như xăm môi, hút mỡ, nâng ngực... Ảnh: Minh Thùy.

Các trung tâm chăm sóc sắc đẹp (đôi khi còn gọi là thẩm mỹ viện) chỉ làm dịch vụ như massage mặt, trang điểm, làm tóc..., không được sử dụng các thủ thuật gây xâm lấn, chảy máu như xăm môi, xăm mi, nâng ngực. Theo tiến sĩ Bùi Minh Trạng - Chánh Thanh tra Sở Y tế TP HCM, những dịch vụ này chỉ cần giấy phép đăng ký kinh doanh, chứng chỉ học nghề… đăng ký ở phòng kinh tế quận, huyện hoặc nếu với cơ sở lớn hơn, ở quy mô công ty thì phải đăng ký ở Sở Kế hoạch Đầu tư, không thuộc vào lĩnh vực y tế quản lý.

Sở Y tế sẽ quản lý các cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ, bao gồm bệnh viện và phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ.

- Những phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ phải có bác sĩ phẫu thuật, trang thiết bị chuyên dùng và được Sở Y tế cấp phép hành nghề theo quy định cấp phép hành nghề y dược tư nhân. Theo thông tư 41 của Bộ Y tế, phòng khám loại này chỉ được thực hiện: tạo má lúm đồng tiền, xóa xăm cung lông mày, nâng cung lông mày, tạo hình gò má, tạo hình cằm chẻ, cằm lẹm, sửa da ở vùng mặt, vùng cổ; tạo hình mí mắt, mũi, môi, tai; không được phẫu thuật tạo hình như nâng ngực, nâng vú, thu nhỏ quầng vú, núm vú; thu gọn thành bụng, mông, đùi; căng da mặt, mông, đùi; lấy mỡ cơ thể. 

- Tất cả dịch vụ thẩm mỹ có gây mê phải thực hiện tại các khoa phẫu thuật thẩm mỹ của bệnh viện uy tín như Việt Đức, Xanh Pôn, 108... Đây là nơi có đủ giấy phép và các điều kiện y tế đạt chuẩn an toàn, như: phòng mổ, đội ngũ bác sĩ gây mê, trực cấp cứu 24/24h, chăm sóc hậu phẫu...

Bác sĩ Cao Ngọc Bích cho biết riêng về phẫu thuật thẩm mỹ có 3 loại hình:

- Phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ thì chỉ được làm một số phẫu thuật gây tê tại chỗ có quy định trong giấy phép hành nghề như: cắt mí mắt, nâng mũi… Những cơ sở này không được làm các phẫu thuật gây mê hoặc thực hiện phẫu thuật lớn như hút mỡ, nâng ngực làm bằng gây tê...

- Loại hình tiếp theo là bệnh viện chuyên khoa thẩm mỹ với 2 mức độ là bệnh viện và bệnh viện ban ngày, chỉ thực hiện các loại phẫu thuật gây tê hoặc gây mê trong danh mục đăng ký theo thẩm quyền cấp phép. Trong đó, bệnh viện thẩm mỹ cho phép bệnh nhân được nằm lưu lại ban đêm, được thực hiện các phẫu thuật lớn, có gây mê. Riêng với các bệnh viện ban ngày, bệnh nhân không được nằm lưu lại ngoài giờ. Mô hình bệnh viện ban ngày được Bộ Y tế cho thí điểm ở một số địa phương khoảng vài năm nay.

- Loại hình thứ ba là các khoa phẫu thuật thẩm mỹ trong các bệnh viện đa khoa, được phép làm tất cả phẫu thuật có quy định trong giấy phép hành nghề.  

Bác sĩ Cao Ngọc Bích khuyến cáo, để tránh nguy cơ rủi ro khi đi phẫu thuật thẩm mỹ, mọi người phải tìm hiểu thông tin, tham khảo ý kiến của người có hiểu biết, xem xét kỹ bảng hiệu, quảng cáo của cơ sở thẩm mỹ. Thông thường, bảng hiệu phẫu thuật thẩm mỹ phải có tên tuổi, giấy phép đăng ký kinh doanh, số giấy phép, phải có chữ “TM”… 

Bên cạnh đó, cần kiểm tra thông tin về bác sĩ trên các website, phương tiện thông tin đại chúng, trang web của các hội thẩm mỹ… Xem xét về trình độ chuyên môn, tay nghề, giấy phép hành nghề của bác sĩ. Thực tế, chứng chỉ chuyên môn và giấy phép hành nghề khác nhau. Không phải bác sĩ nào có chuyên môn cũng được phép hành nghề phẫu thuật thẩm mỹ. Hiện ở TP HCM chỉ có khoảng 70 bác sĩ có giấy phép hành nghề. 

Ngoài ra, cần cẩn thận xem xét cơ sở y tế mà bác sĩ tiến hành phẫu thuật. Có thể bác sĩ phẫu thuật giỏi nhưng nếu làm ở nơi không đủ trang thiết bị, không đủ điều kiện vô trùng, đội ngũ cấp cứu không hỗ trợ kịp thời nếu có tai biến… thì sẽ không đảm bảo an toàn. 

Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Việt Cường cũng cho rằng người dân khi lựa chọn cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ cần tìm nơi đã được cấp phép, hành nghề đúng như phạm vi được cấp phép, có thể để ý trên biển đề ghi rõ là phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ, có tên bác sĩ, số giấy phép, giờ làm việc (vì một số bác sĩ vẫn công tác tại bệnh viện, đăng ký làm ngoài giờ), nếu phát hiện các chi tiết không khớp thì cần cảnh giác. Khi đó có thể gửi đơn thư tố giác hoặc gọi tới đường dây nóng của Sở Y tế để thông báo.

Hiện nay, Hà Nội chỉ có 35 cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ được cấp phép, trong đó 2 cơ sở đã ngừng hoạt động. Danh sách 35 cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ được cấp phép tại Hà Nội

Tại TP HCM, toàn thành phố có 80 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thực hiện phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ. Sở Y tế đang thực hiện việc đưa danh sách tất cả cơ sở thẩm mỹ được cấp phép lên website của Sở. Người dân khi truy cập vào sẽ biết được cơ sở nào có phép, được cấp phép ở danh mục, kỹ thuật nào. Ví dụ, bệnh nhân muốn sửa mũi ở cơ sở A, nên truy cập wesite của Sở xem cơ sở đó có được phép sửa mũi hay không. Nếu cơ sở đó không được cấp phép mà vẫn tiến hành thì báo với Thanh tra để xử lý, chấn chỉnh kịp thời.

Theo VnExpres / Khám Phá