Giai đoạn 3 của chuyển dạ

Đây là giai đoạn xổ nhau, điểm kết thúc hành trình sinh nở của người mẹ.

Sau khi bé ra đời, tử cung mẹ còn co bóp, nhau bong ra khỏi thành tử cung và được đẩy ra âm đạo. Nhiều sản phụ cho biết, lúc này họ không cảm thấy tử cung co hay đau nữa; hoặc chỉ đau ngâm ngẩm như khi hành kinh.

Lúc này, bác sĩ có thể đề nghị tiêm cho người mẹ một mũi vào bắp đùi để việc xổ nhau diễn ra dễ dàng và nhanh hơn (khoảng 5-15 phút). Nếu không tiêm, thời gian cho công đoạn này có thể kéo dài 1 tiếng đồng hồ.

Người mẹ tiếp tục xuất hiện những cơn co thắt nhưng cảm giác không mạnh và đau như lúc sắp sinh bé. Theo từng đợt co thắt, nhau thai sẽ được đẩy ra ngoài qua đường âm đạo. Đồng thời, bác sĩ sẽ ấn một tay vào bụng người mẹ, tay kia nhẹ nhàng kéo dây rốn để nhau bong ra ngoài hoàn toàn. Bác sĩ sẽ kết thúc quá trình này bằng việc sờ vào bụng người mẹ kiểm tra xem tử cung của người mẹ đã co lại khi hết nhau thai chưa. Nếu phát hiện nhau thai chưa ra hết, bác sĩ sẽ can thiệp kịp thời.

Trường hợp bị sót nhau sau sinh:

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng sót nhau thai. Thứ nhất, sản phụ có nhau thai bám sâu vào thành tử cung, khi lấy ra nhau bị đứt hoặc không lấy hết được. Thứ hai, nhau thai có thể dính vào vết sẹo do lần mổ đẻ trước để lại, hoặc vết rạch nào đó ở tử cung. Thứ ba, những người từng nạo phá thai cũng có thể bị sót nhau do phần này dính vào chỗ tử cung bị viêm hoặc nhiễm trùng sau thủ thuật. Ngoài ra, có thể do nhân viên y tế lấy nhau không kỹ và không hết.

Sót nhau sau sinh có thể khiến sản phụ bị viêm nhiễm các cơ quan sinh sản như viêm tử cung, tắc vòi trứng..., thậm chí có thể băng huyết, nguy hiểm tới tính mạng. 

Theo bác sĩ, có nhiều dấu hiệu nhận biết sản phụ bị sót nhau. Trước hết là hiện tượng ra máu bất thường. Bình thường, sau sinh sản phụ có thể bị ra dịch, máu kéo dài tới cả tháng. Nhưng nếu thấy dịch ra quá nhiều, có màu đen, mùi hôi khó chịu, đau bụng âm ỉ hoặc liên tục ở bụng dưới, kèm theo biểu hiện sốt... thì có thể đó là triệu chứng của sót nhau thai. Để chẩn đoán chính xác, khi thấy các biểu hiện trên sau sinh, chị em cần đi khám, siêu âm.

Nếu phát hiện sót nhau, các bác sĩ sẽ xử trí nạo hút nốt nhau thai ra ngoài và sử dụng kháng sinh chữa các viêm nhiễm. Theo bác sĩ, bài thuốc lá rau ngót sạch xay lấy nước uống rất tốt cho phụ nữ sau sinh vì giúp tử cung co bóp để đẩy nhanh sản dịch và nhau thai còn sót ra ngoài.

Cuối cùng, người mẹ sẽ được bác sĩ vệ sinh, khâu lại tầng sinh môn. Vết khâu tầng sinh môn sẽ nhanh chóng lành lại sau một khoảng thời gian và hoàn toàn không gây hại cho sức khỏe người mẹ.

Cho con bú ngay sau sinh giúp tử cung tạo các cơn co thắt, đẩy sản dịch và nhau sót (nếu ít) ra ngoài. Ảnh minh họa: VnExpress.

Bác sĩ kiểm tra cho bé

Bác sĩ sẽ tiến hành cân và kiểm tra bé sơ sinh nhanh sau đó. Nếu bé khỏe mạnh bình thường, người mẹ có thể đặt bé bên cạnh mình để cảm nhận niềm hạnh phúc được làm mẹ.

Một số bé có thể được tiêm vitamin K để đề phòng rối loạn xuất huyết. Một số bé khác được nuôi trong lồng kính với chế độ chăm sóc đặc biệt.

Cho bé bú sau khi sinh

Sau khoảng 30 phút đến 1 giờ đồng hồ, người mẹ có thể cho bé bú khi được sự đồng ý của bác sĩ. Nếu người mẹ bị gây tê, khoảng sau 6 tiếng ồng hồ, sức khỏe ổn định, người mẹ có thể cho con bú (hành động ôm ấp bé sẽ khiến người mẹ cân bằng tâm lý và giảm thiểu cảm giác đau đớn).

Trường hợp chưa xuống sữa, người mẹ vẫn có thể ôm và cho bé “ngậm ti” để bé làm quen với việc bú mẹ sau này. Ngoài ra, động tác bú mẹ còn kích thích não mẹ tiết oxytocin, giúp sữa tiết ra nhanh hơn đồng thời giảm thiểu co thắt tử cung, hạn chế gây chảy máu.

Lưu ý tư thế cho bé bú

- Người mẹ nên giữ đầu và thân bé trên cùng một đường thẳng.

- Bụng bé áp sát vào bụng mẹ, mặt bé đối diện với bầu vú mẹ.

- Tay người mẹ cẩn thận đỡ đầu, thân và mông bé.

Dấu hiệu bé ngậm ti mẹ tốt:

- Miệng bé mở rộng, môi dưới hơi hướng ra ngoài.

- Mặt bé đối diện với bầu vú mẹ.

- Bé “chóp chép” thật chậm rãi và thoải mái.

Ngọc Huê (tổng hợp)