Chăm sóc bé 30 phút đầu đời

Tỷ lệ bệnh tật và tử vong của bé phụ thuộc phần lớn vào cách được chăm sóc và nuôi dưỡng trong 30 phút đầu tiên.

Dưới đây là một số thao tác quan trọng ngay khi bé chào đời:

Không để bé bị lạnh

Khi còn trong bụng mẹ, bé được bao bọc trong môi trong nước ối có nhiệt độ 37^oC. Khi ra ngoài, thân bé dính nước ối cộng với tác động của nhiệt độ không khí thấp hơn, dễ dẫn đến tình trạng hạ thân nhiệt. Vì thế, cần lau khô ngay cho bé bằng vải khô sạch từ đầu đến chân và giữ ấm cho bé.

Làm sạch đường hô hấp 

Nếu bé được sinh thường, chỉ cần đặt bé nằm nghiêng, đầu thấp là dịch bẩn từ miệng sẽ tự chảy ra. Lúc này, nên dùng miếng gạc vô trùng lau sạch miệng và mũi cho bé. Các thao tác lau khô và làm sạch đường hô hấp phải rất nhanh.

Đánh giá tình trạng của bé

Ngay sau khi sinh, bé cần được xác định giới tính và phát hiện những bất thường bên ngoài. Đặc biệt là xem bé có hậu môn, phản xạ và trương lực cơ tốt không... Dùng các chỉ số Apgar hoặc Sigtuna để đánh giá vào các thời điểm 1-5-10 phút sau sinh.

Thời điểm băng rốn cho bé thích hợp nhất là một phút sau đẻ 

Nếu băng rốn quá muộn, bé sẽ phải nhận thừa một lượng hồng cầu, máu dễ quánh và dẫn đến tình trạng khó thở, tăng thể tích của tim (chứng tim to). Còn nếu băng rốn quá sớm, bé dễ bị thiếu hồng cầu và sau vài tháng có thể xuất hiện chứng thiếu máu.

Nên dùng chỉ không đàn hồi đã khử trùng để buộc rốn. Dụng cụ cắt rốn phải được hấp tiệt trùng hoặc luộc sôi tối thiểu 20 phút. Đoạn rốn còn lại cần để dài khoảng 1-1,5 cm, được sát trùng cẩn thận bằng cồn iốt, rồi dùng gạc vô khuẩn bọc lại, cuối cùng dùng băng vô khuẩn băng quanh vòng bụng.

Cân, đo và cho bé uống vitamin K 

Do đặc điểm sinh lý nên bé mới sinh, nhất là bé sinh non có nhiều nguy cơ chảy máu ở ruột, dạ dày, phổi, não... Vì thế, cần cho tất cả bé mới sinh uống 2 mg vitamin K hoặc tiêm bắp 1mg để phòng chảy máu.

Nhỏ mắt phòng bệnh lậu 

Mắt bé dễ tiếp xúc với chất bẩn khi đi qua đường sinh dục của mẹ, nhất là khi người mẹ bị viêm âm đạo. Nên dùng miếng gạc sạch thấm nước muối sinh lý để rửa mắt cho bé. Rửa mỗi mắt một miếng gạc riêng, sau đó nhỏ mỗi mắt một giọt argyrol 1% để phòng lậu mắt.

Đặt bé lên bụng mẹ 

Bé được sớm tiếp xúc và bú mẹ sẽ giúp mẹ co hồi tử cung tốt, tránh chảy máu sau sổ nhau. Bé bú sớm sẽ nhận được sữa non quý giá, đồng thời kích thích cơ thể mẹ xuống sữa nhanh hơn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tốt nhất người mẹ nên cho con bú trong vòng 30 phút đến một tiếng sau sinh.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Kiểm (Sức Khỏe & Đời Sống)