Cứu sống sản phụ bị tắc mạch ối

Bệnh viện Phụ sản Hà Nội vừa cấp cứu thành công một sản phụ 29 tuổi, ở Mê Linh (Hà Nội) bị tắc mạch ối. Đây là hội chứng cực kỳ nguy hiểm trong sản khoa, tỷ lệ tử vong đến 80-90%.

Sau 5 ngày được cấp cứu, sản phụ Nguyễn Thị Tuân hiện nằm điều trị tại phòng Hậu phẫu, Khoa Gây mê Hồi sức trong tình trạng sức khỏe tạm thời ổn định.

Trước đó, Tuân mang song thai tuần thứ 30. Một ngày trước khi nhập viện (ngày 30/10), thấy có dấu hiệu lạ như: đi tiểu nhiều, bụng căng cứng, thai không máy, thai phụ đi khám tại phòng khám tư thì được xác định hai thai chết lưu nên đã vào Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Sau khi nhập viện, sản phụ có dấu hiệu chuyển dạ, được theo dõi ngay tại phòng đẻ. Gần 5h ngày 1/11, sản phụ vỡ ối tự nhiên (cổ tử cung mở được 3 cm). Tuy nhiên, chỉ 10 phút sau vỡ ối, bệnh nhân đột ngột tím tái, suy hô hấp cấp, trụy tim mạch. 

Bác sĩ Lưu Quốc Khải - Trưởng khoa Đẻ, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội - người trực tiếp tham gia mổ cấp cứu kể lại, khi đó bệnh cảnh lâm sàng diễn ra rất rầm rộ ở bệnh nhân với biểu hiện: suy hô hấp cấp, rối loạn đông máu nặng, toàn bộ các vết chọc kim, dẫn lưu nước tiểu... chảy máu không cầm được. Sản phụ được xác định nhiều khả năng bị tắc mạch ối.

"Ngay lập tức toàn bộ êkíp gồm các bác sĩ gây mê hồi sức và phẫu thuật viên vừa hồi sức, vừa chuyển bệnh nhân sang phòng mổ. Cùng lúc đó, ban giám đốc có mặt hội chẩn và quyết định mổ lấy thai dù hai thai đã chết để giải phóng chèn ép, cắt tử cung bán phần để cầm máu cứu mẹ. Khi mổ tôi không biết bệnh nhân có thể sống được hay không, chỉ biết cố gắng hết sức, cầm máu kỹ lưỡng từng nút chỉ để hạn chế rối loạn đông máu thêm” - bác sĩ Khải nói.

Bác sĩ Vũ Thị Thu Hiền (khoa Gây mê Hồi sức) khám lại cho sản phụ Tuân. Ảnh: N.P.

Chia sẻ về thời điểm khó khăn hôm đó, kíp gây mê hồi sức gồm các bác sĩ Nguyễn Nhật Hoan, Nguyễn Thị Kim Chung và Vũ Thị Thu Hiền không khỏi xúc động. Quá trình cấp cứu rất nhanh, nếu chỉ do dự vài giây, bệnh nhân có thể ngừng tim và tử vong. Theo các bác sĩ, tắc mạch ối thực sự là thảm họa không chỉ đối với nhân viên y tế mà còn đối với cả gia đình sản phụ. Đây là một trong những biến chứng đã được y văn ghi nhận chỉ có rất ít trường hợp được cứu sống. Rất may mắn, bệnh nhân đã được cứu sống và được truyền gần 10 lít máu cùng các chế phẩm của máu.

Nhớ lại thời khắc chuyển dạ, sản phụ Tuân kể: "Tôi thấy hoa mắt chóng mặt, sa sầm mặt mày tưởng như bị tụt huyết áp. Dù vậy tôi vẫn còn kịp nhận thấy mình tím từ đùi lên, rồi sau vài giây lịm đi không còn biết gì nữa. Đến lúc mở mắt ra, ánh đèn mổ sáng nhòa, thoang thoáng tiếng monitor, tiếng máy thở trong phòng yên ắng, các anh chị y bác sĩ vẫn đang theo dõi, tôi mới định thần, mình còn sống. Nhìn lên đồng hồ đã là 3h sáng hôm sau".

Chồng sản phụ, anh Thái Đình Hà, 38 tuổi, chia sẻ: “Như một cơn ác mộng vừa xảy đến với gia đình. Chúng tôi chưa hết đau xót vì biết tin hai thai chết lưu thì vợ lại lâm vào hoàn cảnh thập tử nhất sinh. Lúc đầu tôi không nghĩ tình trạng của vợ nặng đến thế. Khi bác sĩ thông báo khả năng tử vong mẹ rất cao, gia đình ai cũng shock, thậm chí chuẩn bị sẵn tinh thần làm đám tang cho cả 3 mẹ con. Nhưng nhờ tất cả sự nỗ lực, kinh nghiệm và tinh thần hết lòng vì người bệnh của các y bác sĩ, vợ tôi đã được cứu sống”. Trước đó vợ chồng chị Tuân đã có một cậu con trai 5 tuổi.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Duy Ánh - Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cũng cho biết, trường hợp sản phụ Tuân rất đặc biệt, song thai chết lưu khiến bệnh cảnh nặng lên rất nhiều. "Thậm chí chúng tôi nghĩ bệnh nhân hầu như không có cơ hội sống. Đứng ở góc độ là giám đốc, tôi rất hạnh phúc vì người bệnh tưởng chừng chết nhưng vẫn cứu được. Có được điều này là nhờ sự tiến bộ của bác sĩ sản phụ khoa, gây mê hồi sức, phản xạ cấp cứu kịp thời và chuyên nghiệp” - ông nói.

Cũng theo tiến sĩ Ánh, tắc mạch ối còn được gọi là Hội chứng phản vệ của thai nghén, xuất hiện đột ngột, rầm rộ, khi nước ối và các thành phần của nước ối xâm nhập vào tuần hoàn của mẹ, làm xảy ra đồng thời hai hiện tượng: shock phản vệ và bít tắc cơ học, gây suy hô hấp, tím tái toàn thân, rối loạn đông máu và đông máu nội mạc rải rác. Bệnh nhân có thể ngừng thở, ngừng tim trong vài phút đầu tiên. Tắc mạch ối có thể xảy ra trong chuyển dạ, trong khi mổ lấy thai hoặc thậm chí vẫn gặp khi chưa có chuyển dạ, sau đẻ thường hoặc sau mổ.

Tần suất xuất hiện tai biến này không nhiều, tùy từng nước, tùy khu vực, tùy thời điểm, tỷ lệ này là khoảng 10-15 trên 100.000 ca đẻ sống. Nhiều nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng, 75% sản phụ bị tắc mạch ối là ở những người chửa thai trai. Bên cạnh đó, sản phụ sinh con dạ, đẻ nhiều lần, thai to, thai lưu, đa thai, đa ối… là yếu tố nguy cơ bị tai biến này.

The VnExpress