Dạy bé qua ý niệm về thời gian

Hướng dẫn bé nắm bắt được các khái niệm về thời gian là cách để giúp bé phát triển tư duy, trí nhớ, kỹ năng ngôn ngữ và cả ý thức tự lập.

Ở mỗi độ tuổi, bé lại có những khám phá riêng về thời gian. Và theo Wondertime, bé sẽ trải qua các giai đoạn chính sau:

Dưới 12 tháng tuổi

Giai đoạn này, bộ não của bé chưa hoàn thiện đầy đủ. Vì vậy, bé không thể hiểu khái niệm về các mốc thời gian. Bé chỉ có thể cảm nhận được khoảng thời gian bé đói, muốn ăn hoặc muốn đi ngủ. Cho nên, khoảng thời gian này, bạn có thể cho bé làm quen các cụm từ chỉ thời gian qua các bài hát ru.

12-15 tháng tuổi

Lúc này, bé có thể hiểu được một cách đơn giản ý nghĩa của các con số. Chẳng hạn, khi bé đánh rơi 2 chiếc cốc xuống sàn và bạn nhắc bé: “Nhặt cả 2 cái lên, con”. Nhận biết được các con số là bước khởi đầu để bé làm quen với khái niệm về thời gian. Bạn có thể dạy bé biết đếm số theo đúng thứ tự 1-2-3 khi sắp xếp đồ chơi cho bé.

21 tháng tuổi

Đến giai đoạn này, bé có thể hiểu ý nghĩa và sử dụng tốt các cụm từ mang ý nghĩa thời gian như “bây giờ” và “lát nữa”. Bạn có thể giúp bé ghi nhớ các mốc thời gian cơ bản qua một câu chuyện. Bạn nên chú ý chọn những câu chuyện có tình tiết mạch lạc và chứa đựng những khoảng thời gian như thứ hai, thứ ba hay buổi sáng, buổi chiều… Sau đó, bạn hướng dẫn để bé tự kể hết câu chuyện theo trình tự sẵn có. Hoặc bạn cũng có thể tóm tắt các ý chính trong truyện theo những mốc thời gian cố định để bé dễ ghi nhớ. Điều này giúp bé phát triển tư duy logic cũng như khả năng liên kết các sự vật, hiện tượng một cách có khoa học.

2-3 tuổi

Giai đoạn này, bé có thể hiểu nhận biết được những cụm từ chỉ thời gian mà bạn thường sử dụng. Chẳng hạn, khi bạn nói “Cuối tuần mẹ sẽ đưa con đi công viên”, bé sẽ không đòi bạn phải đi công viên ngay nữa. Cho dù trên thực tế bé vẫn chưa phân biệt được chính xác khoảng thời gian nào là cuối tuần nhưng bé cũng nhận biết được rằng không phải là ngày hôm nay.

Bạn cũng dễ dàng thấy rằng bé đã tự mình nhận biết được các mốc thời gian trong quá khứ và tương lai. Vì vậy, bạn nên hướng dẫn để bé không nhầm lẫn. Chẳng hạn khi bé nói: “Ngày mai mẹ đi làm”, bạn có thể giúp bé hoàn chỉnh lỗi phát ngôn bằng cách gợi ý để bé đổi lại thành: “Ngày mai mẹ sẽ đi làm”

3 tuổi là khoảng thời gian bé phát triển các loại từ vựng mới. Lúc này bạn có thể cùng bé đề ra một thời gian biểu cho những công việc hàng ngày của bé. Mặc dù bé chưa biết xem đồng hồ hay xem lịch nhưng bé nhận biết rõ ràng được khoảng thời gian hôm qua, hôm nay hay buổi sáng, buổi tối… Tập cho bé làm theo thời gian biểu sẽ giúp bé hình thành ý thức cá nhân một cách có kỷ luật.

3-4 tuổi

Ở độ tuổi này bé có thể hiểu được một số mốc thời gian cơ bản khi bạn nói chuyện với bé. Bé đã ghi nhớ tốt các khái niệm về ngày hôm qua hay ngày mai. Thậm chí bé còn có thể hiểu được nghĩa của cụm từ “chủ nhật hàng tuần” khi bạn hứa với bé “Chủ nhật hàng tuần mẹ sẽ đưa con về thăm bà ngoại”.

Giai đoạn này, bạn nên tổ chức một số trò chơi giúp bé ghi nhớ tốt như trò đếm số, xếp hình, ghép chữ… Hoặc bạn cũng có thể dạy bé làm quen và ghi nhớ thứ tự các ngày trong tuần. Điều này giúp bé phát triển trí tuệ và tránh bị nhầm lẫn.

4-5 tuổi

Giai đoạn này, bé có thể nhận biết được các mốc thời gian quan trọng như ngày sinh nhật bé hay các dịp lễ tết. Bé cũng dễ dàng sử dụng thành thạo các cụm từ như “30 phút trước” hay “10 phút nữa” khi bé muốn đề nghị bạn làm một việc gì. Lúc này, bạn có thể sắm cho bé một chiếc đồng hồ cát và hướng dẫn bé sử dụng. Chẳng hạn khi cát chảy hết tương đương với 15 phút đồng hồ, dốc ngược lại bé sẽ được thêm 15 phút nữa.

Trên 5 tuổi

Bé thích nghe ông bà hay bố mẹ kể chuyện ngày xưa. Nếu bé nghe thấy bà nội nói: “Hồi xưa, bằng tuổi Bi, bố con cũng hay tè dầm lắm”, bé sẽ rất thích thú. Bạn có thể cho bé xem những bức ảnh chụp khi bé còn nhỏ. Như vậy, bé sẽ hình thành ý thức về các khoảng thời gian một cách rõ ràng hơn.

Khoảng 6 tuổi, bé có thể nói chính xác ngày tháng năm sinh của mình khi có người hỏi. Bé cũng có thể biết tương đối chính xác khoảng thời gian nào bạn yêu cầu bé đi ngủ hay thời điểm bé cần đến lớp... Bạn cũng có thể đặt chuông báo thức đồng hồ để bé biết mình thức giấc là 7h. Dần dần, bé sẽ tự biết xem đồng hồ. Đây là cách giúp bé nhận diện tương đối chính xác con số trên mặt đồng hồ. Vì vậy, bé sẽ bớt bỡ ngỡ khi bước sang giai đoạn học vần.