Nghệ An: 3 bé tử vong sau tiêm văcxin "5 trong 1"

Sau khi tiêm văcxin '5 trong 1', 3 cháu bé ở xã Châu Quang (huyện Quỳ Hợp) có các biểu hiện nôn, sốt và tử vong sau đó.

Ngày 18/12, Ông Hoàng Văn Hảo (Phó giám đốc Sở Y tế Nghệ An) cho biết, đoàn cán bộ, chuyên gia của Bộ Y tế đang có mặt tại xã Châu Quang để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến cái chết của 3 cháu bé sau khi tiêm phòng.

Trước đó, ngày 7/12, Trạm Y tế xã Châu Quang tiến hành tiêm chủng cho trẻ em. Đợt tiêm mũi “5 trong 1” phòng các bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do HIB. Cả xã có 65 cháu đến tiêm phòng. Cuối buổi, có 3 cháu nhỏ gồm: Lô Quang Thịnh, Vi Hoài Nam và Vi Trung Kiên (đều 3 tháng tuổi) có biểu hiện nôn quấy, sốt, bỏ bú. Đến ngày 9/12, cháu Nam tử vong. Một ngày sau, cháu Thịnh tử vong và 5 ngày sau đó, cháu Kiên cũng qua đời.

Sau khi xảy ra sự việc, các cán bộ y tế của trạm y tá xã Châu Quang và Trung tâm y tế huyện Quỳ Hợp đã đến gia đình các bé để ghi nhận sự việc. Ông Nguyễn Văn Hiền (Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng Huyện Quỳ Hợp) cho biết, số văcxin được lấy về từ 3 ngày trước khi tiêm và được bảo quản đúng quy định.

"Sau khi xảy ra sự việc, chúng tôi nghi các cháu bị sốt xuất huyết nhưng nhận thấy đây là vấn đề phức tạp về chuyên môn nên đã báo cáo với Sở Y tế" - ông Hiền cho biết.

Trong đợt tiêm chủng ngày 7/12, cả huyện Quỳ Hợp có 21 xã tiêm phòng văcxin "5 trong 1" nhưng chỉ xảy ra sự cố ở xã Châu Quang.

Lưu ý những phản ứng sau tiêm văcxin

Sau khi tiêm văcxin, cần phải theo dõi chặt chẽ để chắc chắn người được tiêm vẫn khỏe mạnh và không bị phản ứng. Thông thường phải theo dõi ít nhất 15 phút sau khi tiêm vì hầu hết các tai biến nguy hiểm đến tính mạng xảy ra trong vòng 10 phút sau khi tiêm.

Ở bé, phản ứng nguy hiểm nhất là shock phản vệ có nguy cơ dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, can thiệp kịp thời. Biểu hiện của shock phản vệ là cơn suy tuần hoàn cấp với các triệu chứng chân tay lạnh, mạch nhanh, huyết áp bị tụt hoặc kẹt; bị khó thở, co thắt thanh quản, co rút cơ thành bụng hay tiêu chảy, da xanh.

Sau khi phát hiện tình trạng shock phản vệ, cần đặt bé đã tiêm văcxin nằm nghiêng sang trái, tiêm ngay một mũi thuốc adrenaline liều 0,01mg/kg trọng lượng vào bắp thịt. Người lớn có thể tiêm 0,5-1ml. Nếu không cải thiện có thể tiêm nhắc lại sau 10 phút, cho thở oxygen và nhanh chóng chuyển người bệnh đến bệnh viện nơi gần nhất để hồi sinh cấp cứu và theo dõi, xử trí tiếp tục.

Chú ý việc tiêm văcxin cho các nhóm đối tượng có nguy cơ đặc biệt

Đối với bé đã có phản ứng mạnh với lần tiêm văcxin trước: Cần phải hết sức thận trọng khi tiêm văcxin ở những lần tiêm sau đó. Có thể các mũi tiêm phòng văcxin sau phải được thực hiện tiêm trong các bệnh viện để bé được theo dõi tốt hơn và dễ dàng xử trí kịp thời khi có phản ứng nặng xảy ra.

Đối với những đối tượng có nguy cơ nhiễm khuẩn đặc biệt: Cần chú ý những trường hợp người bệnh bị mắc các bệnh như hen phế quản, bệnh tim hoặc phổi mãn tính; bị cắt lách, bị hội chứng Down, nhiễm HIV, bé sinh thiếu tháng... vì rất dễ có nguy cơ bị phản ứng sau khi tiêm văcxin. Ở bé, cần cân nhắc, xem xét và chỉ định tiêm văcxin một cách thận trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo không nên sử dụng các loại văcxin sống như BCG, bại liệt uống, sởi cho những bé bị nhiễm HIV; những bé sinh thiếu tháng nên tiêm chủng vào tháng thứ hai sau khi sinh.

Đối với phụ nữ có thai: Không nên dùng văcxin sống vì theo lý thuyết các loại văcxin này có thể hại cho thai nhi. Tuy vậy, trong bối cảnh tình hình người phụ nữ mang thai có nguy cơ bị phơi nhiễm nghiêm trọng đối với bệnh sởi hoặc sốt vàng thì có thể vẫn được tiêm phòng. Chưa có bằng chứng nào xác định về văcxin chống bệnh rubella có thể gây quái thai nhưng các nhà khoa học đều khuyên rằng phụ nữ chỉ nên có thai sau khi đã tiêm văcxin này được 2 tháng.

Đối với phụ nữ đang cho con bú: Không có bằng chứng nào xác định về sự nguy hiểm đối với bé còn bú mẹ khi người mẹ được tiêm văcxin.

Đối với bé sinh thiếu tháng: Việc tiêm văcxin cũng thực hiện tương tự như bé sinh đủ tháng vì việc đáp ứng miễn dịch ở những bé sinh thiếu tháng vẫn bảo đảm đầy đủ. Tuy vậy, để tránh khả năng có thể lây bệnh cho người khác, việc sử dụng văcxin Sabin chỉ nên dùng khi bé đã được xuất viện.

Một số trường hợp bé sinh thiếu tháng có đáp ứng miễn dịch với văcxin viêm gan B và Hib kém hơn bé sinh đủ tháng nên việc tiêm văcxin phòng viêm gan B cho những bé sinh thiếu tháng được thực hiện theo hai cách. Cách thứ nhất tiêm liều đầu tiên ngay lúc mới sinh, sau đó tiêm nhắc lại sau 1 tháng, 6 tháng và 12 tháng. Cách thứ hai là đợi cho bé đến đủ 2 tháng tuổi, tiêm 3 mũi tiêm cơ bản vào lúc 2 tháng, 3 tháng và 8 tháng tuổi.

Nếu bé sinh ra từ người mẹ bị viêm gan B thì chọn cách thứ nhất, đồng thời tiêm luôn cho bé globulin miễn dịch. Đối với văcxin Hib có thể tiêm cho bé sinh thiếu tháng vào lúc 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng và 12 tháng tuổi.

Theo Thầy thuốc ưu tú - bác sĩ Nguyễn Võ Hinh (Sức Khỏe & Đời Sống) / VnExpress