Sách và sự phát triển của bé

Những câu chuyện trong sách còn cung cấp cho bé nhiều kinh nghiệm để giải quyết các rắc rối nảy sinh từ cuộc sống. Bé sẽ sớm hiểu biết về cuộc sống, xã hội và tư duy, trí tuệ bé cũng sẽ được phát triển hoàn chỉnh hơn.

Sách giúp bé phát triển ngôn ngữ và tư duy hiệu quả

- Bé dễ dàng nhận biết các khái niệm về cây cối, hoa cỏ, động vật… qua sách có tranh minh họa.

Gợi ý: Bạn có thể tìm mua các loại sách màu, những tờ tranh, bức ảnh về thế giới tự nhiên, dạy bé nhận diện chính xác tên gọi các loài động, thực vật. 

- Sách cũng giúp bé làm quen và hiểu biết về màu sắc, kích thước, các cấu trúc hình học, con số… Chẳng hạn, nếu bạn chỉ cho bé hình 3 con gấu, bé sẽ hiểu đơn giản được khái niệm này bao gồm gấu mẹ, gấu bố và gấu con. Qua đó, bạn có thể hướng dẫn để bé liên tưởng đến các sự vật, hiện tượng khác như 3 cái bánh quy, 3 thành viên trong gia đình bé…

- Sách giúp trí tưởng tượng của bé thêm phong phú và sinh động.

Sách dạy bé nắm bắt cảm xúc riêng

- Khi bạn đọc cho bé nghe một câu chuyện, mẫu nhân vật chính có tính cách tương đồng với bé, bé rất chăm chú lắng nghe. Chẳng hạn, mẩu chuyện về bạn Thỏ hư, bị mẹ mắng nên rất buồn. Nếu bé cũng vừa mới khóc vì mắc lỗi, bé sẽ biết được rằng, nhiều bạn khác cũng có hoàn cảnh như mình. Sự đồng cảm, dù là qua sách cũng khiến bé được an ủi và thoải mái hơn.

- Đọc sách là phương pháp giáo dục bé hiệu quả. Ví dụ: Bạn đọc cho bé nghe mẩu chuyện về bạn Mèo lười đánh răng, bị sâu răng và phải đến bác sĩ. Bạn có thể đọc đi đọc lại để “cảnh tỉnh” bé, nhấn mạnh vào những đoạn bạn Mèo bị đau răng thế nào… bé sẽ ý thức được và sớm tự giác đánh răng đều đặn.

Sách giúp bé thư giãn: Mỗi tối, trước khi đi ngủ, bé được nghe bạn đọc sách sẽ ngủ sâu và ngon giấc hơn. Bé cũng thường mơ đến những giấc mơ đẹp như câu chuyện “Alice ở xứ xở thần tiên”.

Để bé yêu thích sách, bạn có thể cùng bé tham gia một số hoạt động vui vẻ sau 
 
- Mua, cắt những bức hình về cây hoa, con thú… (không có chữ minh họa) và gợi ý để bé dán tranh theo một câu chuyện bé tự nghĩ ra.

- Cùng bé đi mua sách. Để bé tự chọn sách yêu thích.

- Giúp bé chuẩn bị quà cho bạn bè, anh chị trong gia đình là những quyển sách.

- Đọc cho bé nghe thông tin trong một tấm thiệp chúc mừng sinh nhật, một lá thư, các chỉ dẫn trên sữa, các loại đồ ăn, đồ chơi… bé hay sử dụng.

- Đọc tạp chí, sách báo thiếu nhi cho bé nghe bất cứ khi nào bạn rỗi rãi.

- Chọn mua và sắp xếp gọn gàng một giá sách dành riêng cho bé, để bé có thói quen hứng thú với sách ngay từ nhỏ.

Bí quyết đọc sách cùng bé theo từng độ tuổi

Với bé dưới 1 tuổi: Chọn những quyển sách có tranh minh họa tươi sáng, những bài hát, mẩu thơ ngắn có vần, nhịp điệu như bài hát. Cùng đọc sách và cùng ngân nga với bé.

Với bé 1-3 tuổi:

- Đọc sách cho bé nghe khoảng 15 phút mỗi tối trước giờ đi ngủ.

- Chọn những mẩu chuyện ngắn, đơn giản vì sự tập trung của bé ở độ tuổi này thường không cao. Bé sẽ không hiểu hết khi được nghe những câu chuyện dài, nhiều nhân vật phức tạp.

- Bé thích sách có nhiều tranh minh họa đẹp, những câu chuyện gần gũi, những sự vật, hiện tượng phù hợp với tư duy bé.

- Bạn có thể dạy bé học thuộc một bài hát, đoạn thơ ngắn, vui nhộn. Hướng dẫn để bé nhắc theo lời bạn: Bạn đọc một câu, gợi ý để bé hoàn thành câu tiếp theo.

Với bé 3-6 tuổi:

- Để bé tự lựa chọn những cuốn sách theo ý thích.

- Hướng dẫn bé tự sáng tác những câu chuyện riêng dựa theo sách.

- Gợi ý để bé kể lại câu chuyện và bạn nên lắng nghe chăm chú. Đôi khi, bạn có thể vờ hỏi lại những tình tiết trong chuyện và để bé tự giải thích.

- Dạy bé hành động theo sách. Chẳng hạn, bé có thể đeo ba lô tới lớp như bạn Sóc, biết chào hỏi người lớn tuổi như bạn Voi trong chuyện…

- Hướng dẫn bé trao đổi sách với các bạn cùng tuổi.

Lưu ý khi chọn mua sách cho bé

- Sách phải có kết thúc vui vẻ.

- Vai trò của nhân vật chính thay đổi đa dạng: cuốn này thì hoàng tử cứu công chúa, cuốn khác sẽ là công chúa cứu hoàng tử.

- Không nên chọn những quyển sách có khuynh hướng giới tính: chẳng hạn nhiệm vụ của bố Gấu luôn là đi làm, mẹ Gấu thì luôn luôn ở nhà nội trợ.

- Sách có nội dung phù hợp, nhất quán, sinh động, tươi vui.

- Ngôn từ đơn giản, có nhịp điệu trong sáng.

- Chú ý đến các chi tiết hợp lý về thời gian trong sách. Không nên chọn mua những cuốn có bố cục không phù hợp như bạn Voi thường ăn sáng lúc 9h, bạn Khỉ ăn vặt suốt ngày…

- Sách phải thể hiện được niềm vui sống như bạn Gấu rất thích được tổ chức sinh nhật, giúp mẹ quét nhà, hay đi học…

Phương Thảo (Theo CYH)