60% bà mẹ nuôi con không đúng cách

Đây là ý kiến của GS.TS. Nguyễn Công Khanh - Phó Chủ tịch Hội Nhi khoa VN, tại hội thảo Tiêu chuẩn vàng trong chăm sóc bé nhũ nhi được tổ chức cuối tuần qua ở Hà Nội.

Việc cho bé ăn dặm quá sớm và ăn đồ quá đặc ngay từ khi mới bắt đầu ăn dặm làm gia tăng nhanh tỷ lệ biếng ăn ở bé.

Cần chú trọng cả cân nặng, chiều cao

Một điều dễ nhận thấy, các bà mẹ thường cho bé ăn kèm sữa ngoài cùng với bú mẹ vì họ cho rằng, sữa ngoài giúp bé lên cân tốt hơn sữa mẹ. Thực tế lại không như vậy. Vì sữa mẹ giúp đứa bé tăng cân tốt mà lại “chắc” hơn, còn uống sữa ngoài, em bé thường “bộp”, to hơn. Sự phát triển, tăng cân đều, từ từ sẽ tốt cho sức khoẻ đứa bé hơn hẳn việc tăng cân nhanh, dễ dẫn đến bộp, béo phì sau này của sữa bột.

GS.TS Khanh nhấn mạnh: "Sữa mẹ được coi là tiêu chuẩn vàng trong dinh dưỡng nhũ nhi, bé bú sữa mẹ sẽ giảm được nguy cơ nhiễm trùng, ngăn ngừa dị ứng, tăng cường phát triển trí não và thắt chặt tình mẫu tử".

Tuy nhiên, tại VN, các bà mẹ chỉ được nghỉ thai sản 4 tháng vì vậy, hầu hết các bà mẹ bé sống ở đô thị không có điều kiện cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời như khuyến cáo. Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, áp lực công việc, áp lực tâm lý sau sinh… là những nguyên nhân gây mất hoặc ít sữa.

Bên cạnh đó, hầu hết các bà mẹ mới chỉ chú trọng tới cân nặng của bé mà chưa chú ý tới chiều cao. VN có tới 35% bé suy dinh dưỡng về chiều cao. Một phần nguyên nhân cũng là do bé không được bú sữa mẹ đầy đủ trong 2 năm, đặc biệt là 6 tháng đầu đời.

Các bà mẹ cần biết rằng, nếu cho bé bú sữa mẹ trong thời gian ngắn sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe bà mẹ và bé. Vì thức ăn bổ sung thay thế sữa mẹ có giá trị dinh dưỡng thấp, gây nhiều nguy cơ suy dinh dưỡng cho bé, làm bé dễ bị nhiễm khuẩn, nhất là mắc bệnh tiêu chảy. Ngoài ra, sự phát triển của trí tuệ và thị lực ở bé cũng bị ảnh hưởng.

Trong năm đầu đời, trọng lượng bé sơ sinh sẽ tăng gấp 3 lần và chiều cao tăng gấp 2 lần. Bé cần số năng lượng tính trên cân nặng cao gấp 3-4 lần so với người lớn. Cụ thể, bé sơ sinh cần 90 - 120 kcal/kg, trong khi đó người lớn chỉ cần 30-50 kcal/kg. Năng lượng cho sự tăng trưởng và phát triển của bé từ các chất bột đường (lactose) và chất béo chủ yếu có trong sữa mẹ. Chất đường trong sữa mẹ có nhiều lactose hơn, cần thiết cho sự phát triển của thần kinh và giúp các vi khuẩn có ích trong đường ruột phát triển.

Cơ thể bé cần khoảng 20 axit amin. Trong đó có khoảng 8 axit amin thiết yếu cơ thể bé không thể tự sản sinh mà phải được cung cấp từ thực phẩm bên ngoài. Trong nửa năm đầu của bé, sữa đóng vai trò cung cấp lượng axit amin thiếu hụt này. Cơ thể bé có thể hấp thụ 66% lượng canxi trong sữa mẹ, chỉ có 40% lượng canxi trong các loại sữa bột.

Vì thế, GS Khanh khuyến cáo, nên nuôi bé hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và cho bú sữa mẹ đến 2 tuổi. Trường hợp người mẹ ít sữa có thể sử dụng sữa công thức gần giống sữa mẹ.