Kiểm tra miễn dịch với Rubella

Rubella tuy gọi là sởi Đức nhưng không giống sởi nên việc tiêm phòng sởi không giúp bạn miễn dịch với Rubella và ngược lại.

Triệu chứng

Rubella là bệnh do virus cấp với triệu chứng không rõ ràng, khó phân biệt với những bệnh khác. Khoảng một nửa trường hợp không có triệu chứng rõ hoặc nhẹ tới mức bạn cũng không biết là mình mang bệnh.

Nếu bạn có triệu chứng điển hình, chúng thường khởi phát sau 12-13 ngày mắc bệnh. Người bệnh sốt nhẹ, đau đầu, khó chịu, khớp sưng đau, mắt đỏ, tắc hoặc nghẹt mũi trong 1-2 ngày trước khi những nốt ban mọc lên.

Những nốt ban chỉ kéo dài một vài ngày, thường xuất hiện đầu tiên ở mặt rồi lan ra cơ thể. Khớp sưng đau có thể kéo dài vài tuần. Bạn bị lây bệnh 1 tuần trước khi có nốt ban đầu tiên và 1 tuần nữa hoặc lâu hơn cho đến khi hết ban.

Một số hỏi – đáp phổ biến

- ‘Tôi đã tiêm phòng Rubella khi tôi còn nhỏ nhưng xét nghiệm gần đây nói rằng, tôi chưa miễn dịch với bệnh này. Có thể như vậy không?’

- Có, trường hợp này vẫn thường xảy ra. Một số ít người đã từng được tiêm phòng nhưng khả năng miễn dịch chưa đủ mạnh để xét nghiệm chẩn đoán được. Hoặc cũng có thể do tác dụng của văcxin đã giảm (hết) theo thời gian.

- ‘Tôi nên làm gì nếu bị mắc Rubella khi đang có thai?’

- Hãy đến bệnh viện ngay lập tức và trao đổi với bác sĩ về tình trạng của bạn. Không nên đi làm hoặc tiếp xúc đông người để phòng tránh lây bệnh, nhất là với phụ nữ có thai. Nếu bạn cần kiểm tra, bác sĩ sẽ giúp đỡ bạn tìm hiểu mức độ của bệnh.

Nếu bạn chưa miễn dịch hoặc chưa làm xét nghiệm miễn dịch, bác sĩ có thể tiến hành xét nghiệm máu ngay lập tức để kiểm tra miễn dịch của cơ thể với Rubella. Bạn cần thêm một xét nghiệm máu khác trong vòng 2 tuần và có thể thêm 1 xét nghiệm nữa trong 4 tuần tiếp theo.

Nếu bạn đã miễn dịch với Rubella nhưng vẫn bị bệnh thì có thể bạn bị nhiễm lại nhưng không chắc sẽ lây bệnh cho con. Các xét nghiệm thêm thường không cần thiết, song bạn vẫn cần đi khám và thảo luận với bac sĩ về trường hợp riêng của bạn.

Nếu bạn mắc Rubella trong giai đoạn đầu mang thai, bác sĩ sẽ tiêm cho bạn một mũi globulin ngay khi kiểm tra thấy bạn mắc bệnh để hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho bé. Tuy nhiên, mũi tiêm này không giúp phòng tránh lây bệnh cho bào thai.

- ‘Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc Rubella khi mang thai nếu tôi chưa miễn dịch?’

- Bạn không thể tiêm phòng Rubella nếu có thai. Nếu bạn chưa miễn dịch, bạn cần tránh chỗ đông người, nhất là những người bị nổi ban hoặc mang virus gây Rubella.

Một số chỉ dẫn quan trọng cho bạn như sau:

+ Đảm bảo em bé và người lớn chưa miễn dịch trong nhà bạn được tiêm phòng Rubella đầy đủ (bạn không thể mắc Rubella từ người mới tiêm phòng).

+ Tránh gặp gỡ những người bạn biết là mắc Rubella trong cộng đồng. Nên hạn chế ra đường khi có dịch. Có thể xin nghỉ làm ở nhà nếu dịch nghiêm trọng.

+ Không du lịch tới những nơi đang có dịch Rubella.

Sau khi sinh, có thể tiêm phòng Rubella để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh tiếp theo. Có thể tiêm phòng khi đang cho con bú nhưng phải đợi ít nhất 1-3 tháng mới nên có thai trở lại.

- ‘Điều gì xảy ra với bào thai nếu mẹ mắc Rubella?’

- Lây nhiễm Rubella có thể gây sảy thai, sinh non, thai lưu cũng như đa dạng các dị tật bẩm sinh, phụ thuộc vào mức độ và thời điểm nhiễm virus. Nguy cơ tăng cao ở giai đoạn đầu thai kỳ và giảm dần về sau.

Nếu bạn bị Rubella trong vòng 12 tuần đầu tiên, nguy cơ cao nhất (85%) bé sẽ phát triển chứng Rubella bẩm sinh. Tỷ lệ bệnh ở bé là 54% nếu mẹ nhiễm Rubella trong vòng 13-16 tuần đầu của thai kỳ. Sau tuần 20, vẫn còn nguy cơ nhỏ gây dị tật bẩm sinh.

Có nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan tới chứng Rubella bẩm sinh, phổ  biến là tử vong ở bé sơ sinh, dị tật mắt (dẫn tới mù lòa), dị tật tim, vấn đề ở hệ thần kinh.

 Ngọc Huê