Các sai lầm khiến bé suy dinh dưỡng

Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 TP HCM, hiện nay, trung bình mỗi ngày, Khoa Dinh dưỡng tiếp nhận trên 100 bé suy dinh dưỡng, nhẹ cân, lười ăn đến khám. Theo thạc sĩ, bác sĩ Mai Quang Huỳnh Mai (Khoa Dinh dưỡng, BV Nhi Đồng 2), hầu hết các trường hợp bé biếng ăn, nhẹ cân đều bắt nguồn từ sai lầm của các bà mẹ.

Bác sĩ Huỳnh Mai cho biết, có đến… 90% trường hợp bé suy dinh dưỡng là do mẹ chế biến bữa ăn sai cách. Hầu hết các mẹ không nắm được cần cho bé cần ăn số lượng bao nhiêu trong ngày. Ví dụ, trung bình bé cần ăn 4-5 bát cháo hoặc cơm nát mỗi ngày, thế nhưng các mẹ đều cho bé ăn không đủ bữa khiến bé suy dinh dưỡng. Nhiều gia đình cho rằng bé đã lớn, ăn theo người lớn, ba bữa là đủ, và không biết rằng, ngoài ba bữa, bé cần được ăn thêm 2-3 bữa phụ như: sữa, cháo, chè, chuối…

Bữa ăn cho bé không đầy đủ các dưỡng chất cần thiết như chất đạm, chất bột đường, chất béo cũng khiến bé suy dinh dưỡng. Ví dụ khi nấu cháo, mẹ chỉ chú trọng sao cho thật nhiều thịt, cá, nhưng lại quên cho dầu ăn vào, vì thế bé dư chất đạm nhưng lại thiếu chất béo.

Suy dinh dưỡng cũng là tình trạng thường gặp ở bé sơ sinh, bé 2-3 tháng tuổi. Nguyên nhân thường gặp nhất là do các bà mẹ không biết cách cho con bú. Thay vì cho bé bú cạn hết một bên sữa rồi mới đổi bên (vì sữa cuối nguồn mới là sữa nhiều chất dinh dưỡng) thì các bà mẹ cứ thấy con lưng lửng bụng là ngừng hoặc cho bú bên này một chút rồi chuyển sang bên kia.

Một số cha mẹ bận đi làm, không có thời gian chăm sóc bé nên thường gửi bé ở các nhà giữ trẻ, hoặc nhờ người trông coi. Hầu hết các bé suy dinh dưỡng quá mức đều nằm trong trường hợp này. Cũng có nhiều bà mẹ bận công việc nên chế biến thức ăn sẵn cho bé, chia làm nhiều gói để sẵn trong tủ lạnh, đến bữa ăn thì rã đông và hâm lại. Do ăn đi ăn lại một món nên bé có tâm lý chán, dẫn đến biếng ăn, suy dinh dưỡng.

Một số bé biếng ăn được mẹ cho cai sữa để ăn khá hơn. Đây là một sai lầm, vì các bé này sau khi bị cai sữa sẽ càng suy dinh dưỡng, thậm chí thiếu canxi trầm trọng vì không đủ sữa. Ngoài các trường hợp thiếu các chất dinh dưỡng cơ bản, nhiều bé còn suy dinh dưỡng vì thiếu vi chất như thiếu canxi, thiếu sắt, thậm chí ở một số nơi, vẫn còn có bé thiếu vitamin A.

Dấu hiệu các bé “thiếu chất”: Bé có những triệu chứng giống nhau là hay quấy khóc, kém linh hoạt, các bắp thịt tay chân mềm nhão, bụng to. Thậm chí, nhiều bé còn chậm phát triển vận động như chậm biết lẫy, ngồi, bò, đi đứng, ít vui chơi…

Để nhận biết suy dinh dưỡng, ngoài các dấu hiệu trên, cha mẹ còn có thể dựa vào các chỉ số chuẩn để so sánh với con mình. Cách thứ nhất là dựa vào cân nặng theo tuổi. Khi bé mới sinh nặng cỡ 3kg, sau 5 tháng tăng gấp đôi, 12 tháng tăng gấp ba; sau đó mỗi năm tăng thêm 2kg. Khi bé 6 tuổi thì cân nặng khoảng 20kg.

Thời điểm bé dễ bị suy dinh dưỡng nhất: Là trong khoảng thời gian từ sáu đến 24 tháng tuổi. Đây là thời kỳ các bé có nhu cầu dinh dưỡng cao, đang dần thích ứng với môi trường và rất nhạy cảm với bệnh tật, nhất là những bé không được bú sữa mẹ, sinh nhẹ cân hoặc sinh đôi, sinh ba... Những bé ở gia đình đông con, điều kiện vệ sinh kém hoặc đang mắc các bệnh nhiễm khuẩn (như sởi, tiêu chảy hay viêm đường hô hấp) cũng dễ bị suy dinh dưỡng.

Để phòng tránh suy dinh dưỡng: Theo bác sĩ Huỳnh Mai, ngay khi cha mẹ thấy bé dừng tăng cân, nên đưa bé đến khám sớm để có kế hoạch can thiệp chống suy dinh dưỡng. Các bà mẹ cũng có thể đến khoa dinh dưỡng ở các bệnh viện nhi, trung tâm dinh dưỡng để được hướng dẫn cách thực hiện bữa ăn cân đối và đủ dinh dưỡng cho bé.

Theo Long Vân
Phunuonline