4 tuổi đã có kinh nguyệt

Mới đây, Bệnh viện Nhi đồng 2 đã khám cho một bệnh nhi năm tuổi, ở quận 8, TP HCM. Cha mẹ bé cho biết, từ lúc hai tuổi, bé đã có dấu hiệu dậy thì sớm, ngực to như người trưởng thành. Bốn tuổi, bé bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt.

Khi nhập viện, các bác sĩ đã thăm khám để tìm nguyên nhân. Tuy nhiên, chụp CT não không thấy khối u, siêu âm bụng kết quả bình thường. Kích thích hệ thống hormone thì nhận thấy lượng hormone tăng cao, chứng tỏ bệnh nhi bị tổn thương vùng trung ương nhưng không tìm được nguyên nhân.

Nguyên nhân bé dậy thì sớm

Bệnh dậy thì sớm có rất nhiều nguyên nhân: 

Gần đây, một số báo chí đã đăng tải cảnh báo của nước ngoài về vai trò của các loại sữa, sản phẩm từ bò, heo, gà bị nhiễm estrogen cao có thể gây nguy cơ dậy thì sớm. Do trong quá trình chăn nuôi, nhiều người đã lạm dụng chất hormone tăng trưởng thúc đẩy nhanh quá trình phát triển của gia súc. Trong các hormone này có chứa estrogen (hormone sinh dục nữ). Chất này khi vào cơ thể bé sẽ kích hoạt vùng dưới đồi và tuyến yên ở não, tiết ra các hormone hướng dục, đánh thức buồng trứng làm việc và làm xuất hiện các triệu chứng dậy thì sớm.

Ngoài ra, cũng đã có những cảnh báo về các sản phẩm bình nhựa đựng sữa, núm vú nhựa, bao bì thức ăn, đồ chơi trẻ em... nếu chứa dẫn chất phtalat (gồm nhiều chất hữu cơ như monobutyl phtalat (MBP), dibutyl phtalat (DBP), benzylbutyl phtalat (BZBP), diethylhexyl phtalat (DEHP)…) cũng có thể gây dậy thì sớm ở bé. Khi dùng các sản phẩm trên, những chất này sẽ qua đường tiêu hoá và làm xáo trộn nội tiết, khiến bé bị dậy thì sớm.

Biến chứng cũng không ít

Thông thường, bé được xem là dậy thì sớm khi xuất hiện các dấu hiệu dậy thì trước tám tuổi (bé gái) và trước chín tuổi (bé trai). Bệnh cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, do các sụn tăng trưởng tăng hoạt động, bé sẽ phát triển rất nhanh nhưng sẽ sớm ngừng tăng trưởng. Đây cũng là lý do làm cho bé bị lùn sau này.

Bên cạnh những biến chứng nặng do nguyên nhân gây ra như trong bệnh cảnh khối u ở não, u buồng trứng, u tuyến thượng thận…, bé còn có thể bị ức chế tâm lý do các bất thường xảy ra ở lứa tuổi mà bé cùng lứa không có như ngực to, có kinh sớm, xuất hiện lông ở mu, nách, giọng nói bị vỡ (bé trai)… bé có thể lo lắng, rụt rè do bị tách biệt, cô lập bởi bạn bè. Tuy có sự phát triển sớm về thể chất, nhưng bé chưa đủ lý trí để nhận biết và ý thức được những hành động quấy rối, nên có thể bị lạm dụng tình dục. Bé gái có nguy cơ mang thai mà cha mẹ, người lớn không hề hay biết.

Điều trị nguyên nhân là chủ yếu

Chữa trị cho một đứa bé bị dậy thì sớm phụ thuộc vào nguyên nhân gây nên. Các bác sĩ sẽ tiến hành làm xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân, từ đó đưa ra cách điều trị. Cần xem xét từng trường hợp một.

Đặc biệt, đối với những trường hợp do nguyên nhân trung ương, thì có thể dùng thuốc LH – RHa làm chậm quá trình dậy thì của bé. Thuốc LH-RHa cần có chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa. Không nên lạm dụng thuốc khi không theo đúng chỉ định, do các biến chứng có thể xảy ra sau này. Việc xác định bệnh, cũng như quyết định điều trị cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Theo TS.BS Trần Thị Mộng Hiệp (Sài Gòn Tiếp Thị)