Thận trọng khi bé nôn trớ bất thường

Hay trớ ở bé là điều bình thường, nhưng nếu chứng hay nôn trớ có kèm theo nuốt đau, nuốt khó hoặc bé khóc khi ăn, quấy khóc liên tục, chậm tăng cân... thì có thể là bệnh lý.

Không nên chủ quan khi bé nôn, trớ

Bác sĩ Bùi Thu Hương (Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, trào ngược dạ dày - thực quản là hiện tượng tiêu hóa thường gặp ở bé do hệ tiêu hóa còn non nớt. Từ 12 đến 18 tháng trở đi, đa phần bé sẽ tự ổn định mà không có vấn đề gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc kỹ có thể sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Bé Cường (6 tháng tuổi, ở Hoài Đức, Hà Nội) thường xuyên nôn, trớ sau khi ăn. Dù ăn sữa hay ăn bột, bé đều nôn ra hết, có ngày bé trớ đến 4-5 lần. Đã 6 tháng tuổi mà bé mới chỉ nặng 6 kg. Đi khám, bé được các bác sĩ chẩn đoán là bị trào ngược dạ dày thực quản.

Theo bác sĩ Phan Thị Hiền (phụ trách đơn vị nội soi, khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhi Trung ương), những trường hợp như bé Cường không phải là hiếm. Rất nhiều bà mẹ cho rằng bé nôn, trớ là chuyện bình thường nên chủ quan, không đưa bé đi khám.

Ảnh minh họa.

Bác sĩ Hiền cho biết, thông thường trong quá trình nuốt, cơ thắt thực quản dưới (là phần cuối cùng của thực quản tiếp nối với dạ dày) mở ra để thức ăn đi từ thực quản đến dạ dày và đóng lại sau khi nuốt để tránh thức ăn trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Ở những người bình thường, cơ thắt thực quản dưới có thể giãn nở khoảng dưới 5 giây sau khi nuốt tạo nên biểu hiện ợ sau khi ăn. Đó là đợt trào ngược dạ dày thực quản sinh lý. Do ở bé, áp lực cơ thắt thực quản dưới thấp nên thường gây ra hiện tượng trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Khi bé ở độ tuổi biết đi (12-18 tháng tuổi), cơ chế chống trào ngược mới hoàn thiện dần. Vì vậy, nếu bé vẫn tăng cân tốt, ăn ngủ bình thường thì đó chỉ là trào ngược dạ dày thực quản sinh lý, sẽ tự ổn định khi bé 1 tuổi mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bé nôn trớ có kèm theo các dấu hiệu như bé nuốt đau, nuốt khó hoặc bé khóc khi ăn, quấy khóc liên tục mà không thể dỗ được, bé ngủ không yên giấc, chậm tăng cân thì có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày thực quản bệnh lý.

Ngoài ra nếu bé không nôn trớ nhưng lại có các biểu hiện như viêm đường hô hấp tái diễn, sâu răng, hơi thở hôi cũng là những biểu hiện gợi ý của trào ngược dạ dày thực quản, cần đưa đến bác sĩ để điều trị.

Không để bé nằm ngay sau khi ăn

Theo bác sĩ Hiền, đa phần hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản gặp ở bé là sinh lý, chỉ cần lưu ý đến các chăm sóc cho bé là có thể làm giảm được các triệu chứng. Các bác sĩ khuyến cáo không nên để bé nằm ngay sau khi ăn. Nên đặt bé với tư thế nằm ngửa, nghiêng trái, đầu cao 30º so với mặt giường. Không để bé tiếp xúc với khói thuốc, tránh các nguyên nhân chèn ép ổ bụng như bỉm, quần áo, các đai buộc quá chặt. Tăng độ quánh của thức ăn, chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa, hạn chế ăn về đêm, sau khi bú xong, cha mẹ có thể vỗ đằng sau lưng cho bé ợ hơi để hạn chế trào ngược.

Bé cũng cần tránh các thức ăn như chocolate, bạc hà, cam thảo, đồ uống có ga…. Các bà mẹ cần chú ý rằng trào ngược dạ dày thực quản bệnh lý có thể gây ra các biến chứng cực kỳ nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản… Vì vậy, khi bé có dấu hiệu nôn trớ kéo dài tái diễn hoặc cấp tính, nên đi khám để xác định trào ngược dạ dày thực quản sinh lý hay bệnh lý để có phương pháp điều trị thích hợp.

Theo Đất Việt