Lưu ý khi tiêm phòng cho bé

Cho bé tham gia tiêm chủng phòng bệnh là thiết thực và vô cùng quan trọng. Không nên vì những thông tin trái chiều hiện nay hay sợ con ốm, sốt sau tiêm mà bỏ qua tiêm chủng.

Vắc xin cần được tiêm đúng thời điểm và lịch trình của Tổ chức Y tế Thế giới

Một số người mẹ lo lắng con còn quá nhỏ và khó có khả năng thích ứng với vắc xin nên muốn trì hoãn việc tiêm chủng - đợi con lớn mới cho đi tiêm. Quan niệm này là hoàn toàn sai lầm. Tổ chức Y tế Thế giới đã công bố lịch tiêm chủng cho bé dựa trên nghiên cứu của hàng trăm các nhà khoa học, các bác sĩ và chuyên gia nhằm duy nhất một mục đích: tìm ra thời điểm thích hợp nhất để vắc xin phát huy tác dụng và bảo vệ bé.

Khi đưa bé đi tiêm, mẹ nên từ chối vắc xin pha sẵn để bảo đảm an toàn cho bé. Ảnh minh họa.

Hầu hết các vắc xin chứa virus sống như sởi, quai bị, rubella, ho gà… đều được làm khô lạnh dưới dạng bột và cần một lọ dung dịch pha loãng chuyên biệt để kích hoạt trước khi thực hiện tiêm vào cơ thể. Từng dung dịch này được sản xuất cho một loại vắc xin riêng, tuy trông chúng đều có màu trong suốt giống nhau nhưng trên thực tế, những dung dịch này không thể đổi dùng tùy tiện giữa các loại vắc xin khác nhau và giữa các hãng sản xuất khác nhau. Do đó, việc pha vắc xin hàng loạt trước khi tiêm có thể gây nhầm lẫn rất nguy hiểm.

Sau khi thực hiện pha loãng, vắc xin đã được tái kích hoạt sẽ chỉ có thể để được trong một thời gian nhất định dưới điều kiện tránh sáng nghiêm ngặt. Đa số các vắc xin như thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, bạch hầu - uốn ván - ho gà, vắc xin viêm màng não, viêm phổi… chỉ để được trong khoảng 30 phút sau pha.

Hầu hết các ống tiêm đều được sản xuất với mục địch sử dụng ngay sau khi bóc chứ không phải để lưu trữ vắc xin. Vi khuẩn có thể sinh sôi và phát triển ngay trong những ống tiêm vốn không hề có chứa chất kháng khuẩn. Thêm vào đó, những thành phần nhựa trong ống tiêm có thể tương tác với vắc xin và gây giảm tác dụng.

Vị trí tiêm

Các vết tiêm có thể được thực hiện ở bắp tay, bắp đùi, mông hoặc mu bàn tay... Tuy nhiên, hầu hết các bà mẹ có con nhỏ đều nhận thấy rằng vết tiêm vắc xin cho bé thường là ở bắp đùi. Có một thực tế là, mũi tiêm có thể thực hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, miễn là nó không chạm vào động mạch và các dây thần kinh. Ngoài việc tránh các mạch máu và dây thần kinh ra, vị trí tiêm thường được xác định tại những nơi chứa nhiều mô để tránh chạm tới xương. Từ những yêu cầu trên, vị trí thích hợp nhất để tiêm cho bé dưới 1 tuổi được xác định là tại bắp đùi – nơi có rất nhiều mô và không có dây thần kinh chính nào đi qua. Đối với bé trên 1 tuổi, tiêm ở bắp tay lại là giải pháp thích hợp hơn cả bởi khi bé đã biết đi, vết tiêm ở bắp đùi sẽ gây đau nhức và khó chịu cho bé.

Một số loại vắc xin yêu cầu được tiêm chính xác vào cơ trong khi đa số lại chỉ cần tiêm dưới da. Lý do là bởi những vắc xin đó được khuyến cáo sẽ phát huy tác dụng tốt nhất ở một lớp mô nhất định. Mẹ không nên quá lo lắng việc con quấy khóc hay giãy giụa khi tiêm sẽ làm mũi tiêm không chính xác. Việc tiêm sai lớp mô sẽ không gây nguy hiểm cho bé nhưng tác dụng của vắc xin sẽ bị giảm đi phần nào.

Không nên sử dụng thuốc hay đắp mẹo lên vết tiêm

Sau khi tiêm chủng, bé cần phải ở lại 30 phút tại điểm tiêm để các cán bộ y tế theo dõi. Các phản ứng như sốt nhẹ (dưới 38,5º), đau hoặc sưng tấy nhẹ tại vết tiêm, quấy khóc là những phản ứng hết sức bình thường. Không nên dùng thuốc mẹo cho bé uống hay đắp lòng trắng trứng gà, khoai tây hoặc miếng dán hạ sốt trực tiếp lên vết tiêm bởi như vậy sẽ làm giảm tác dụng của vắc xin. Khi các phản ứng trên kéo dài hơn một ngày hoặc bé có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao trên 39ºC, co giật, quấy khóc kéo dài, bú kém, khó thờ….mẹ cần đưa ngay bé tới bệnh viên hoặc các cơ sở y tế.

Theo Khám Phá