Chăm sóc bé ho thông thường

Bé rất dễ bị viêm đường hô hấp, đặc biệt khi thời tiết thay đổi. Trong đó, đa số trường hợp là bệnh nhẹ với các triệu chứng ho, hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi trong vòng 7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách.

Nhận biết bé ho thông thường

Để biết chắc con mình chỉ bị ho thông thường, phụ huynh cần thực hiện các bước sau:

Kiểm tra 4 dấu hiệu nguy hiểm:

- Không uống được hoặc bỏ bú: nghĩa là khi đút từng thìa (muỗng) cafe nước (hay sữa) cho bé uống nhưng bé không nuốt được; hoặc bé không thể tự mút khi đưa vú mẹ vào miệng bé.

- Nôn tất cả mọi thứ: khi đút từng thìa nước (hoặc sữa), bé uống được nhưng ngay lập tức bé nôn ra ngay. Cho bé ngưng vài phút, lặp lại như trên nếu bé vẫn ói ngay nghĩa là bé có dấu hiệu “nôn tất cả mọi thứ”.

- Co giật: trong cơn co giật, mắt bé thường “đứng tròng” hoặc “giật giật”, các cơ vùng mặt cũng co giật theo, hai tay, hai chân co quắp lại. Lưu ý, bé có thể sốt cao hoặc không sốt.

- Li bì: bé ngủ nhiều hơn bình thường và khó lay gọi, hoặc khi lay gọi bé mở mắt nhưng sau đó lại thiếp đi.

Kiểm tra các dấu hiệu nặng:

- Thở nhanh: đếm nhịp thở khi bé nằm yên trong một phút. Nếu nhịp thở từ 60 lần trở lên (đối với bé dưới 2 tháng tuổi), 50 lần (đối với bé từ 2–12 tháng tuổi) và 40 lần (đối với bé từ 12 tháng đến 5 tuổi) thì bé đó thở nhanh.

- Thở co lõm ngực: quan sát lồng ngực khi bé nằm yên. Bình thường khi hít vào, lồng ngực hai bên nở ra. Nếu khi hít vào, hai bên lồng ngực lõm vào, bé bị thở co lõm ngực.

- Thở rít: phụ huynh để tai ở vùng mũi miệng bé, mắt quan sát vùng ngực - bụng. Bình thường khi bé hít vào, nghe được tiếng thở của bé có âm sắc nhẹ nhàng. Nếu nghe một âm sắc thô ráp khi bé hít vào, bé có dấu hiệu thở rít.

Bé bị ho thông thường là bé chỉ ho, sổ mũi và không có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm và dấu hiệu nặng nào ở trên.

Hướng dẫn cách chăm sóc

- Tiếp tục cho bé ăn, bú: khi bị bệnh bé thường lười ăn, lười bú. Phụ huynh nên khuyến khích và cho bé ăn, bú nhiều lần trong ngày. Nếu bé bị nghẹt mũi, cần làm thông thoáng mũi trước khi cho bú.

- Cho bé uống đủ nước: Nếu bé ho nhiều, có thể cho bé uống thuốc ho an toàn như: quất (tắc) chưng đường, mật ong hoặc các loại thuốc ho có nguồn gốc thảo dược.

Nếu bé bị nghẹt mũi, làm thông thoáng mũi:

- Bé lớn: hướng dẫn bé xì mũi đúng cách. Xì mũi từng bên. Dùng ngón tay đè một bên mũi, xì mạnh bên kia và làm ngược lại. Lưu ý: không được bịt hai mũi cùng một lúc.

- Bé nhỏ: phụ huynh dùng giấy mềm xếp góc nhọn (bấc sâu kèn), đưa vừa đủ vào mũi bé. Làm vài lần đến khi sạch nước mũi. Trong trường hợp nước mũi đặc gây nghẹt mũi nhiều, phụ huynh nên dùng dung dịch natriclorua 0,9% nhỏ 2-3 giọt mỗi bên mũi, sau đó dùng giấy mềm làm sạch mũi như trên.

Theo dõi để phát hiện các dấu hiệu cần đưa bé đến bệnh viện khám ngay như: không uống được hoặc bỏ bú, thở mệt, sốt cao.

Những điều không nên làm

- Tự ý dùng các loại thuốc nhỏ mũi có chất co mạch vì có thể gây ngộ độc cho bé, rất nguy hiểm.

- Dùng miệng để hút mũi bé vì có thể lây bệnh truyền nhiễm.

- Dùng tăm bông để ngoáy mũi vì có thể làm tổn thương mũi bé.

BS. Ngọc Lan (Sức Khỏe & Đời Sống)