Cách trị biếng ăn

Trong lĩnh vực dinh dưỡng và y học thì không có tên thuốc cụ thể nào dùng để trị biếng ăn cho trẻ. Vì có rất nhiều nguyên nhân gây trẻ biếng ăn. Muốn trị chứng biếng ăn của trẻ thì phải tìm đúng nguyên nhân thì mới có cách điều trị hiểu quả.

Về nguyên nhân gây biếng ăn của trẻ có thể kể tới những nguyên nhân sau:

1. Biếng ăn do tình trạng sức khỏe hoặc môi trường có thay đổi như mọc răng, chích ngừa, thay đổi thời tiết (nóng nực, lạnh quá, ngứa…), thay đổi người và môi trường chăm sóc (đi học…).

Tình trạng này sẽ qua nhanh và không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng rất ít đến tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Lúc này không cần phải can thiệp gì cả.

2. Biếng ăn do bị bệnh nhiễm trùng như viêm hô hấp cấp (viêm họng, viêm phế  quản…), rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, ngộ độc thức ăn...). Trẻ đang mắc bệnh thường biếng ăn do đau đớn, do dùng nhiều thuốc gây đắng miệng, do sốt làm giảm dịch tiêu hóa…
 
Điều trị: không nên ép trẻ ăn mà nên chọn những thức ăn có năng lượng cao, thơm ngon, hấp dẫn trẻ và phải chấp nhận trẻ ăn ít khi đang bị bệnh. Sau khi hết bệnh sẽ cho ăn bù.

3. Biếng ăn do khẩu vị thức ăn không thích hợp. Trường hợp này hay gặp ở trẻ ăn dặm. Trẻ thường thích ăn nhạt nhưng các bà mẹ thích nêm mắm muối theo khẩu vị của mình do đó trẻ từ chối thức ăn.

Điều trị: Hãy tìm ra sở thích của trẻ, trẻ thích ăn gì thì hãy nêm thứ đó.

4. Biếng ăn do bị thiếu chất dinh dưỡng như thiếu máu, thiếu kẽm, thiếu vitamin E…

Cho bé uống thuốc bổ. Tuy nhiên, không nên tự động mua thuốc vì phải biết chính xác trẻ thiếu chất gì mà “bổ” chất đó, nếu không ta “bổ” cái trẻ không thiếu thì trẻ sẽ biếng ăn hơn. Khi uống đúng loại thuốc thì trẻ sẽ ăn ngon hơn nhưng những loại thuốc này cũng không gọi là “thuốc kích thích ăn” mà chỉ gọi là thuốc bổ (bổ sung Vitamin và muối khoáng) mà thôi.

5. Biếng ăn do tâm lý. Trẻ biếng ăn do bữa ăn không vui vẻ (phải ăn một mình, luôn luôn bị dọa nạt, la mắng thậm chí đánh đòn) làm trẻ ức chế cứ tới bữa ăn là muốn ói, không nuốt được…; hoặc trẻ có cảm giác bị “bỏ rơi” (mẹ đi làm sớm, hoặc không có thời gian tiếp xúc với con) hoặc trẻ có cảm giác được cưng chiều (bữa ăn là “công cụ” trẻ “trừng phạt hay khen thưởng” người khác”

Điều trị: hãy quan tâm đúng mức tới trẻ, tạo một bữa ăn vui vẻ có không khí gia đình…

6. Biếng ăn bệnh lý tức trẻ bị bị bệnh biếng ăn thật sự, thường được cho là cơ chế thần kinh. Bệnh nhân bị suy dinh dưỡng và không có biện pháp nào kể trên có thể cải thiện tình trạng của trẻ. Những trẻ này cần theo dõi và điều trị trong bệnh viện.

Qua những nguyên nhân trên, ta thấy cách trị biếng ăn rất khác nhau. Không có một thuốc nào kích thích cho trẻ ăn được trong nhiều nguyên nhân khác nhau.

Tuy nhiên, có một số thuốc dùng điều trị những bệnh khác như dị ứng, nội tiết có tác dụng phụ làm cho thèm ăn nhưng những tác dụng thèm ăn này sẽ không còn nếu ngưng thuốc và nếu dùng lâu dài không theo chỉ định thì sẽ không tốt cho sức khỏe của trẻ (chậm lớn, loãng xương, phù…).

Khi trẻ biếng ăn, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa dinh dưỡng để tìm ra giải pháp tốt nhất cho trẻ. Không nên tự động mua thuốc biếng ăn để “tiền mất, tật mang”.

BSCKII Nguyễn Thị Hoa
Khoa Dinh dưỡng – BV Nhi đồng I