Dinh dưỡng hỗ trợ bé thông minh

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, một số chất dinh dưỡng nếu bị thiếu hụt ảnh hưởng đến sự phát triển trí não ở bé.

Chất đạm (protein): là chất dinh dưỡng quan trọng nhất đối với sự phát triển của cơ thể bé, trong đó có bộ não. Protein là vật liệu xây dựng lên các tế bào mô, cơ quan, cung cấp các nguyên liệu cần thiết cho sự hình thành các dịch tiêu hóa, các nội tiết tố, các men và các vitamin. Khi thiếu chất đạm sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ thể nói chung và bộ não nói riêng.

Iod: nếu thiếu iod trong thời gian mang thai sẽ làm giảm sự phát triển bộ não thai nhi, có thể dẫn đến chứng đần độn. Iod là thành phần cấu tạo của hormone tuyến giáp, giữ vai trò chuyển hóa quan trọng. Khi trong thực phẩm thiếu iod thì không những lượng iod di chuyển qua nhau thai sang bào thai sẽ không đủ để đáp ứng sự phát triển bộ não, mà nguy cơ hàm lượng iod trong sữa mẹ cũng thiếu, dẫn đến suy giảm sự phát triển bộ não và bệnh đần độn.

Bé bị thiếu máu có chỉ số phát triển (tâm thần và vận động) thấp hơn bé cùng trang lứa, cùng môi trường sống. Khi bé đã lớn, thiếu máu cũng ảnh hưởng đến sự phát triển trí nhớ và ảnh hưởng đến kết quả học tập, do ngủ gật trong giờ học và thiếu oxy não.

Các axit béo không no chuỗi dài: thành phần của bộ não có đến 60% làchất béo. Trong đó DHA và ARA là các thành phần lipid chính của não. Trong thời gian có thai, người mẹ huy động DHA và ARA để hỗ trợ cho sự phát triển bộ não thai nhi. Người mẹ tiếp tục cung cấp hai dưỡng chất quan trọng này qua nguồn sữa của mình. Vì vậy, nuôi con bằng sữa mẹ làm tăng chỉ số thông minh của bé. Bé được bú sữa mẹ có chỉ số thông minh (IQ) cao hơn bé bú bình từ 3-5 điểm.

Ngoài 4 chất dinh dưỡng kể trên,còn nhiều các vi chất dinh dưỡng khác như: kẽm, đồng, crom, selen… cũng rất quan trọng cho sự phát triển cơ thể của bé cũng như bộ não.

Vai trò của cha mẹ

Trước và trong thời kỳ mang thai, thời gian cho con bú, phải ăn uống đầy đủ các dưỡng chất quan trọng để phát triển tốt não đó là: Chất đạm, iod, sắt, axit folic, các axit béo chưa no (DHA, ARA) có trong các loại thực phẩm như: thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa, rau xanh và quả chín. Nhất là ăn nhiều cá (các loại cá biển) có chứa nhiều axit béo chưa no (DHA, ARA), uống thêm dầu gan cá, ăn các loại dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu olive… cũng cung cấp các tiền DHA và ARA đó là các alpha, linoleic, axit linoic… Khi vào trong cơ thể sẽ được tổng hợp thành DHA và ARA).

Nhiều nghiên cứu đã được chứng minh khi có thai, mẹ ăn cá thường xuyên (>5 lần/tuần) sinh ra con có chỉ số IQ cao hơn 8 điểm so với những người mẹ không ăn cá trong thời kỳ mang thai.

Tiếp tục 2 năm cho con bú, nếu mẹ thường xuyên ăn cá, dầu thực vật thì nguồn DHA và ARA trong sữa cao giúp cho sự phát triển thị lực và trí não của bé trong giai đoạn quan trọng của 2 năm đầu đời.

Từ 6 tháng đến 3 tuổi: bé cần được ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng để cung cấp chất đạm, chất sắt, qua nguồn thức ăn động vật như: thịt, cá, trứng, sữa, ăn muối mắm có bổ sung iod. Các axit béo không no từ dầu, dầu gan cá, cá biển, các loại vitamin và muối khoáng khác từ nguồn rau xanh và quả chín, uống các loại sữa có bổ sung DHA, ARA, iod, sắt, taurin và các vi chất dinh dưỡng khác.

Như vậy, muốn con thông minh, mẹ phải chuẩn bị từ trước khi mang thai 1–3 tháng. Ăn uống đầy đủ khi mang thai, nuôi con bằng sữa mẹ, cho bé ăn bổ sung đầy đủ hợp lý thì bé sẽ phát triển tốt về thể lực và trí não, kết hợp với dạy dỗ và môi trường sống tốt.

ThS. Lê Thị Hải (Sức Khỏe & Đời Sống)