Phù ở mẹ bầu

>> Ngứa trong thai kỳ
>> Phòng và trị rạn da
>> Bệnh tiết niệu ở mẹ bầu

Trong thời kỳ mang thai, cơ thể sản xuất thêm 50% lượng máu và chất lỏng bổ sung để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của thai nhi. Chính điều này đã gây nên hiện tượng phù cho mẹ bầu.

Theo các bác sĩ sản khoa thì sự gia tăng chất lỏng bổ sung này là rất cần thiết để giúp người mẹ "làm mềm" cơ thể, cho phép cơ thể mẹ có thể "nở rộng" ra - đáp ứng nhu cầu lớn lên của em bé.

Chất lỏng bổ sung này cũng giúp khớp xương chậu và các mô tế bào giãn ra khi em bé chào đời, nó chiếm khoảng 25% trọng lượng tăng thêm trong thời gian mang thai.

Phù nề có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ, tùy thuộc vào cơ địa từng mẹ bầu, nhưng nó thường phổ biến ở tháng thứ 5 và tăng lên vào 3 tháng cuối thai kỳ.

Dưới đây là 5 nguyên nhân gây phù phổ biến nhất:

- Đứng lâu.

- Chế độ ăn ít kali (kali giúp duy trì chất lỏng và chất điện giải trong tế bào cơ thể. Do khối lượng máu tăng thêm 50% khi mang thai nên cơ thể cũng cần tăng chất điện giải, giữ cân bằng các hóa chất trong hàm lượng chất lỏng tăng thêm).

- Tiêu thụ nhiều caffein.

- Ăn nhiều natri (muối).

- Làm việc vất vả.

- Thời tiết nóng bức.

Những gợi ý giảm, tránh phù nề

Nếu mẹ bầu bị phù nề do thiếu kali: Hãy nhanh chóng bổ sung kali vào thực đơn hàng ngày. Một số món ăn giàu kali mẹ bầu có thể ăn như: hoa quả, rau xanh, thịt gà, thịt đỏ, cá, sữa, sữa chua, sản phẩm từ đậu nành, các loại hạt đều cung cấp kali cho mẹ bầu.

Ngoài ra còn một số thực phẩm chứa lượng kali cao như: một khoai lang nướng cả vỏ chứa 844mg kali; 200g sữa chua chứa 579mg kali; nửa bát soup cà chua chứa 549mg kali; một quả chuối chứa 422mg kali.

Không những thế, kali còn có nhiều trong quả mơ khô, nước cam, dưa hấu...

Ngoài ra mẹ bầu nên áp dụng những cách sau để giảm, tránh hiện tượng phù nề khi mang thai:

- Giữ cho cơ thể luôn đủ nước. Uống đủ nước khi mang bầu giúp các hệ tiêu hoá, tiết niệu… hoạt động tốt; đồng thời, phòng tránh được quá trình tích trữ chất lỏng, gây phù.

- Ăn nhạt. Muối, đồ ăn mặn làm cơ thể bị trữ nước.

- Tránh mặc quần áo chật, tránh đi tất, giầy chật, đặc biệt là những đôi giày, tất thít chặt lấy cổ chân vì nó càng làm cho hiện tượng phù gia tăng.

- Tránh những nơi nhiệt độ quá nóng. Mặc quần áo rộng, thoáng mát.

- Đắp nước lạnh lên chỗ bị sưng.

- Mẹ bầu nên năng vận động, tập thể dục thể thao trong thai kỳ vì điều này sẽ giúp giảm và tránh phù nề. Một số hoạt động được coi là an toàn cho thai phụ như đi bộ, bơi lội, aerobic... Những động tác giãn cơ hay tập yoga cũng có tác dụng chống lại phù nề một cách hiệu quả.

- Ngoài ra, để không bị phù chân, mẹ bầu nên để chân được nghỉ ngơi ngay khi có thể và tránh đứng trong một thời gian dài. Khi ngồi, cần chắc chắn là cả cơ thể và bụng bầu ở tư thế thoải mái, ngay ngắn. Có thể kê chân lên gối hoặc một cái bục.

Mẹo cho mẹ bầu bị phù chân: Ngoài những gợi ý trên, mẹ bầu uống 1-2 cốc sữa mỗi ngày có tác dụng giảm thiểu đôi chân sưng phù. Sữa còn có tác dụng bài tiết độc tố trong dạ dày, giúp hệ tiêu hóa mạnh khỏe.

- Pha một thìa nước chanh (hoặc nước cam) vào cốc nước ấm và uống hàng ngày. Cách này rất hữu hiệu để giảm chứng phù nề ở chân trong suốt thời kỳ mang thai.

- Tăng cường thực phẩm giàu protein như đậu Hà Lan, sữa và các sản phẩm từ sữa, cá. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên sử dụng thức ăn giàu vitamin, canxi, kẽm và sắt. Thực phẩm giàu vitamin E và vitamin C như hạt hướng dương, khoai lang, mầm lúa mạch, rau chân vịt cũng cho tác dụng tương tự. Ăn nhiều rau xanh, hoa quả như bắp cải, táo, đu đủ, ổi…

- Hạt vừng cũng có tác dụng giảm sưng phù đôi chân khi mang thai. Thả 15-20 hạt vừng chín vào một cốc nước ấm và dùng vào buổi sáng (lúc chưa ăn gì). Ngoài ra, mẹ bầu có thể pha đường chiết xuất từ dầu cọ với nước ấm và uống hàng ngày.

- Hạn chế trà, cafe và tránh những hoạt động thể chất nặng, gây sức ép lên bàn chân hoặc mắt cá chân.

- Đi bộ nửa giờ đồng hồ mỗi ngày. Giữ cho bản thân luôn năng động là cách chống sự tích tụ chất lỏng ở chân.

- Đặt vài chiếc gối kê chân khi nằm hoặc khi ngồi. Nó sẽ giúp máu lưu thông tốt xuống khu vực bàn chân.

- Mang giày dép quá chật là yếu tố tăng phù nề ở chân. Nguy hiểm hơn hành vi này còn làm tăng nguy cơ viêm tấy kẽ chân, chai, sần ngón chân. Vì vậy, mẹ bầu nên chọn những loại giày dép thoải mái, đế thấp. Nếu có điều kiện, mẹ bầu nên tranh thủ tháo giày để máu ở chân có cơ hội lưu thông tốt.

- Ngâm chân trong nước ấm 15-20 phút mỗi ngày. Cách này giúp đôi chân thư giãn, giảm phù nề.

Khi cần đến bác sĩ

Nếu sưng phù không giảm qua vài đêm hoặc sau một vài tiếng thấy phù nặng đến tay, mặt hoặc các bộ phận khác của cơ thể, hãy đi gặp bác sĩ và nói về tình trạng của mẹ bầu. Đôi khi, phù có thể tăng do nhiệt nhưng một cuộc kiểm tra sức khỏe sẽ giúp mẹ bầu yên tâm hơn.

Ngọc Huê (tổng hợp)