Nguyên nhân, khắc phục ợ chua

Nhiều người mẹ lần đầu mang thai bị ợ chua, nhất là trong quý II - quý III. Ợ chua không phải dấu hiệu nghiêm trọng nhưng nó cũng khiến mẹ bầu khó chịu hoặc bị đau. Ợ chua thường do axit từ dạ dày trào ngược, không ảnh hưởng đến hoạt động của tim.

Khó tiêu cũng là triệu chứng phổ biến ở mẹ bầu, có thể đi kèm với ợ chua. 

Nguyên nhân

Ợ chua do sự tiêu hóa thức ăn trong dạ dày (chứa nhiều axit) bị đẩy ngược lên thực quản (ống dẫn từ miệng tới dạ dày). Ợ chua giống như một luồng khí nóng, chua thoát lên từ lồng ngực, lan tới cổ họng và trào vào khoang miệng. Đôi khi, mẹ bầu còn thấy có vị chua đắng và cảm giác buồn nôn.

Các nguyên nhân gây ợ chua:

- Thức ăn béo hoặc nhiều mỡ.

- Chocolate, cafe và đồ uống chứa caffein khác.

- Hành, tỏi, thức ăn nhiều gia vị.

- Ăn quá no hoặc quá nhanh.

- Nằm xuống ngay sau khi ăn.

- Thay đổi hormone khi mang bầu: Khi mang thai, hormone làm giãn các cơ trong hệ tiêu hóa, gồm cả van thực quản. Điều này cho phép axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản, nhất là khi nằm. Ợ hơi trở nên nghiêm trọng hơn trong quý II - quý III, khi bào thai lớn, chèn ép vào dạ dày mẹ. Thỉnh thoảng, thức ăn bị đẩy ngược lên thực quản.

Ngoài ra, hệ tiêu hóa ở mẹ bầu có thể yếu đi. Những yếu tố đó dẫn tới khó tiêu, khiến người mẹ luôn bị đầy và thậm chí, đau bụng.

Đối phó

- Ăn những bữa nhỏ hơn: Duy trì 5-6 bữa nhỏ trong ngày thay cho 3 bữa chính. Điều này giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

- Nên ngừng ăn 3 tiếng đồng hồ trước khi đi ngủ.

- Uống ít trong lúc ăn: Tránh uống một lượng lớn cùng với bữa ăn. Hãy uống giữa các bữa.

- Tránh thực phẩm gây ợ chua: Không ăn thức ăn nhiều gia vị, ngọt hoặc béo. Chocolate và caffein cũng bị cấm chỉ định.

- Sử dụng thực phẩm chứa axit: Hoa quả thuộc họ cam quýt, cà chua… chứa nhiều axit tự nhiên. Lớp axit này sẽ tạo thành tấm màng mỏng, bảo vệ và ngăn ngừa sự quá tải của các axit có sẵn trong dạ dày. Đồng thời, chúng cũng hỗ trợ hệ tiêu hóa, giảm thiểu những khó chịu của chứng ợ chua.

- Không cúi xuống hoặc nằm ngay sau khi ăn: Ngồi, làm việc nhà nhẹ nhàng là cách để hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Cần ăn bữa tối trước giờ ngủ thời gian dài. Nếu phải nằm, hãy kê nửa người trên bằng những chiếc gối.

- Không tăng cân nhanh: Tăng cân nhanh gây áp lực cho bụng, làm tăng chứng ợ chua.

- Trang phục thoải mái: Quần áo chật sẽ đè lên dạ dày và bụng, khiến mẹ bầu khó tiêu. Quần áo mỏng, rộng rãi là giải pháp thay thế phù hợp.

- Gối đầu khi nằm: Luôn giữ cho chân thấp hơn đầu để ngăn chứng ợ chua. Ngủ với tư thế nằm thẳng cũng khiến axit trong dạ dày ít có cơ hội bị đẩy ngược lên thực quản - giúp mẹ bầu tránh được chứng ợ chua khi ngủ.

- Tránh xa khói thuốc: Một trong những yếu tố tăng dấu hiệu ợ chua là khói thuốc lá. Chất nicotine có trong thuốc lá kích thích dạ dày mẹ bầu sản sinh nhiều axit. Ngay sau khi mẹ bầu vừa ăn no, dạ dày bắt đầu tiết thêm axit, dẫn tới tình trạng dư axit – thúc đẩy chứng ợ chua. Thêm một lý do nữa để mẹ bầu nói “không” với thuốc lá và môi trường chứa khói thuốc lá.

Lưu ý: Chứng ợ chua có mức độ tiến triển tùy thuộc vào chế độ ăn và lối sống của từng thai phụ. Vì ợ chua là một trong những rắc rối phát sinh khi bầu bí nên mẹ bầu khó có thể khai trừ nó hoàn toàn. Có một số loại thuốc chống dư axit trong dạ dày, làm giảm ợ chua. Tuy nhiên, bác sĩ khuyến cáo, ợ chua là dấu hiệu hoàn toàn bình thường nên mẹ bầu không cần dùng thuốc.

Dấu hiệu cần đi khám

Phần lớn triệu chứng ợ chua ở mẹ bầu là nhẹ và tạm thời. Tuy nhiên, ợ chua nặng có thể cảnh báo dấu hiệu nguy hiểm cho sức khỏe. Cần đi khám nếu mẹ bầu gặp phải tình trạng sau:

- Ợ hơi gây mất ngủ.

- Khó nuốt.

- Nôn ra máu.

- Phân màu đen.

- Giảm cân.

Ngọc Huê