Dấu hiệu, cách ngừa còi xương cho con

Thực tế khám bệnh và tư vấn tại Viện Dinh dưỡng cho thấy, còi xương là bệnh phổ biến ở bé dưới 3 tuổi. Tình trạng còi xương thường gặp ở các bé đẻ non, thiếu cân, có hội chứng kém hấp thu, bé suy dinh dưỡng, không được tắm nắng...

Một số bé tăng cân nhanh, bụ bẫm cũng là một yếu tố nguy cơ gây còi xương. Ở những bé này, nhu cầu về canxi, phốtpho cao hơn bình thường, mà ở trong thức ăn thì có rất ít vitamin D (loại vitamin giúp hấp thu canxi), nên không đáp ứng đủ nhu cầu canxi của bé. Ở những bé này được gọi là còi xương thể bụ bẫm.

Triệu chứng và nguyên nhân 

Bé còi xương thường hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra nhiều mồ hôi, rụng tóc vùng sau gáy tạo thành hình vành khăn, thóp mềm và chậm liền, chậm mọc răng, chậm biết lẫy, bò, đi... 

Nguyên nhân gây còi xương ở bé phần lớn là do thiếu vitamin D. Bé ăn sữa bột có nguy cơ còi xương cao hơn bé bú mẹ. Tuy nhiên, ngay cả sữa mẹ cũng không cung cấp đủ vitamin D cho bé, vì thế bé cần "lấy" thêm chất này qua việc tắm nắng mặt trời.

Có nhiều người mẹ không biết con quấy khóc do bị còi xương nên đã tìm cách chữa bằng "mẹo" mà không mang lại kết quả. Cũng có nhiều người mẹ khi biết con bị còi xương thì tìm cách bổ sung canxi. Tuy nhiên nếu cung cấp đủ canxi mà thiếu vitamin D thì cơ thể cũng không hấp thu được.

Phòng tránh

Để dự phòng còi xương, ngay từ thời kỳ mang thai, người mẹ nên dành thời gian tắm nắng, đi dạo ngoài trời, chọn thực phẩm giàu vitamin D và canxi. Khi thai được 7 tháng, mẹ có thể uống 1 ống vitamin D 200.000 IU để phòng còi xương cho con. 

Bé sinh ra cần được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Khi đã ăn bổ sung, cần cho dầu mỡ vào bát bột để tăng hấp thu vitamin D (có nhiều trong cá, thịt, trứng, nấm...) vì chất này thuộc loại vitamin tan trong dầu. Cho bé ăn các thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, cá và uống sữa nếu mẹ thiếu sữa hoặc khi đã cai sữa mẹ. Hằng ngày, cần cho con tắm nắng, để lộ chân, tay, lưng, bụng. Chỉ cần 15-30 phút tắm nắng vào buổi sáng trước 9 giờ, tiền tố vitamin D trên da sẽ được chuyển thành vitamin D. Cho bé uống vitamin D 400 IU mỗi ngày trong suốt năm đầu tiên, nhất là về mùa đông, đặc biệt cần với bé sinh non, nhẹ cân.

Đối với những bé đã bị còi xương thì việc bổ sung vitamin D qua đường ăn uống là rất hạn chế, vì trong thức ăn có rất ít vitamin D. Với những bé này thì cần tích cực tắm nắng hoặc bổ sung vitamin D bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ mới điều trị được bệnh còi xương.

Ths. Lê Thị Hải - Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia (SK & ĐS)