Tiêu chảy cấp do virus rota

Virus rota gây bệnh tiêu chảy cấp thường gặp nhất trong mùa đông, chủ yếu lây lan qua đường phân - miệng. Tiêu chảy cấp dễ lây lan vì lượng virus thải ra trong phân rất lớn; hơn nữa virus rota lại sống được trong môi trường tự nhiên như trên các bề mặt tiếp xúc của đồ chơi, mặt bàn ghế, trong nước và trên da...

Triệu chứng

Bé mắc bệnh tiêu chảy do virus rota thường bị nôn; sau đó, sốt vừa phải. Bé nôn rất nhiều vào ngày đầu và giảm bớt khi bắt đầu đi tiêu lỏng. Phân lúc đó sẽ toàn nước, có thể có màu xanh, đờm nhớt nhưng không có máu. 

Do bị nôn và đi tiêu lỏng nhiều (có thể đi tiêu phân lỏng hơn 20 lần trong ngày) nên bé rất dễ bị mất nước, nhanh chóng khô kiệt nếu không được chăm sóc kịp thời. Đa số bé sẽ hết tiêu chảy sau 4-8 ngày. Tuy nhiên vẫn có bé kéo dài tiêu lỏng đến hai tuần dù đã chơi và ăn trở lại. Biến chứng nguy hiểm của bệnh tiêu chảy là gây mất nước, nặng nhất là tử vong.

Lứa tuổi dễ mắc bệnh

Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm rotavirus. Tuy nhiên, bệnh thường xảy ra ở bé từ 6 tháng đến 2 tuổi. Khi mắc bệnh lần đầu, bé thường bị rất nặng và nhẹ dần ở các lần sau. Trong 5 năm đầu đời, rất nhiều bé bị nhiễm virus này.

Điều trị và chăm sóc

Bù nước là phương pháp điều trị cơ bản cho người mắc bệnh tiêu chảy. Trong đó, bù nước bằng đường miệng vẫn là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất (vì truyền dịch thì bé phải nhập viện và có nguy cơ shock do truyền dịch). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chứng minh bù nước bằng đường miệng và truyền dịch đều có hiệu quả như nhau.

Tiêu chảy do virus rota thường gây nôn, vì vậy việc điều trị cho bé gặp khó khăn hơn các loại bệnh tiêu chảy khác. Di chứng thường gặp sau thời gian mắc bệnh là bị suy dinh dưỡng. Vì vậy, khi con nôn, người mẹ cần bình tĩnh và kiên trì cho bé uống nước, ăn các thức ăn loãng, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. 

Tuy nhiên, trước khi cho bé ăn, uống, cần thay đồ mới, lau sạch các vết bẩn cho bé vì những vết bẩn bám trên người, quần áo cũng có thể làm bé ngửi thấy mùi, nôn tiếp. Cho bé nằm đầu cao (hoặc ngồi); sau đó, đút từng thìa tránh cho con bị nôn. Nếu bé vẫn tiếp tục nôn thì đút chậm hơn. Sau khi bé khỏi bệnh, cha mẹ nên cho bé ăn thêm bữa để bé tăng cân và phát triển đầy đủ.

Trường hợp cần nhập viện

Nếu tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày chưa thuyên giảm thì cần đưa con đến bệnh viện khám ngay để tìm nguyên nhân và có biện pháp xử trí kịp thời. 

Ngoài ra, khi thấy con có một trong những biểu hiện như phân có lẫn máu, khi sờ nắn bụng thấy đau (bé khóc), nôn nhiều, không thể cho bé ăn uống được; hoặc khi bé đã có dấu hiệu mất nước nặng như da nhăn, mắt lõm, đi tiểu rất ít, thóp lõm, khóc không có nước mắt) cũng cần cho bé đến ngay bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị.

Phòng ngừa

Theo các nhà chuyên môn, biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do virus rota là cho bé uống vaccine. Đây là vaccine loại uống, dùng cho các bé hơn 6 tháng tuổi.

Bệnh tiêu chảy do nhiều tác nhân gây ra, do vậy uống vaccine chỉ phòng được virus rota nhưng bé vẫn có thể mắc các bệnh tiêu chảy do các tác nhân khác. Vì vậy, dù bé đã được uống loại vaccine này, cha mẹ vẫn cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh cho con (ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh...); riêng người lớn cần duy trì thói quen rửa tay trước khi chế biến món ăn cho con.

Ngọc Huê (tổng hợp)