Chia sẻ từ bác sĩ với cha mẹ

Bé sơ sinh có thể khóc rất nhiều, đi tiêu ra phân có màu lạ hay nổi ban đỏ trên mặt... Cha mẹ lo lắng không biết những biểu hiện đó có bình thường không?

Dưới đây là lời khuyên từ nhiều bác sĩ nhi dành cho người mới làm mẹ:

Bé có thể sút cân

Trong vòng 3 ngày sau khi chào đời, bé có thể giảm khoảng 10% trọng lượng (bé bú mẹ sụt cân ít hơn bé bú bình).

Nguyên nhân giảm cân ở bé sơ sinh là do bé dành phần lớn thời gian để ngủ, thức ăn không nằm trong danh sách ưu tiên của bé. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo. “Em bé bước vào thế giới với đủ lượng dinh dưỡng tích trữ trong 3-5 ngày đầu dù bé bú ít” - Suzanne Corrigan (một phát ngôn viên của Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ và là bác sĩ nhi khoa ở Dallas) chia sẻ. Sau khoảng 1 tuần, bé bắt đầu tăng cân trở lại.

Nếu bé không hồi phục sau khoảng 2 tuần hoặc mất quá 10% trọng lượng, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung sữa công thức với bé bú mẹ.

Nên tin vào bản năng làm mẹ

Dù bạn có thể nhận được rất nhiều lời khuyên chăm sóc bé từ người giàu kinh nghiệm xung quanh nhưng trước tiên, hãy tin là bạn sẽ làm mẹ tốt. Bạn có thể tắm, thay tã, chăm con ăn, cho con ngủ theo cách của bạn. “Bản năng làm mẹ giúp bạn vượt qua nhiều khó khăn khi nuôi con” – Gwen Wumr (Giám đốc khoa Nhi tại Đại học Miami) cho biết.

Hầu hết cha mẹ có giác quan thứ 6 về những gì con của họ cần. Nếu bạn nghĩ mọi thứ là tốt hoặc bất ổn thì hãy tự tin ở bản thân mình.

Nổi ban là chuyện bình thường

Làn da của bé sơ sinh thường mềm nên không khỏe mạnh. Mụn trứng cá (thường xuất hiện vài ngày đến vài tuần đầu sau sinh) là tình trạng tạm thời. Nó xảy ra khi estrogen từ mẹ vẫn còn lưu lại trong cơ thể bé và dần dần, hormone này sẽ được đào thải hết.

Tương tự là chứng milia (nổi mụn nhỏ màu trắng trên mặt do tuyến dầu bị chặn). Viêm da, cứt trâu, vảy bong trên da vùng lông mày, phía sau tai, trên cổ... cũng rất phổ biến. Những hiện tượng này không cần điều trị, chỉ tắm với nước ấm sạch (thêm chút sữa tắm dịu nhẹ không gây kích ứng, nếu cần).

Tuy nhiên, những nốt ban đỏ thì cần quan tâm. Nếu ban nổi kèm rỉ nước hay sốt thì có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.

Nôn trớ xuất hiện

Bạn có thể phải dừng việc cho bé bú vì bé bị trớ. Vì ở bé sơ sinh, các cơ đóng – mở dạ dày thường mềm và kém phát triển, khiến sữa bị đẩy quay ngược lên trên. Nhưng đừng quá lo lắng bé sẽ bị đói. Bé có thể bị trớ mất một thìa sữa nhưng yên tâm vì còn ít nhất nửa thìa sữa vẫn còn nằm trong dạ dày.

Để ngăn chặn trớ, nếu cho bé bú bình thì bạn nên nghiêng bình để bé dễ dàng nuốt sữa từ núm vú cao su. Kiên trì vỗ ợ hơi cho bé và bế bé ở tư thế thẳng một vài phút sau cữ bú.

Ho là phổ biến

Ho và hắt hơi là phản ứng khi đường mũi của bé có cái gì đó khó chịu như hạt bụi. Nó không nhất thiết là triệu chứng của bệnh. Nhưng khi ho kèm sốt, gây trở ngại cho bé khi ăn và ngủ thì đó là dấu hiệu không được lơ là.

Chuyện đi tiêu ở bé

Tần suất đi tiêu phụ thuộc vào từng bé và chế độ ăn uống. Bé bú mẹ đi tiêu phân lỏng, màu vàng như mù tạc, “đi” ngay sau mỗi cữ bú. Bé bú bình, kết cấu phân dính hơn như mayonnaisey, có thể “đi” 2-3 lần/ngày. Bé sơ sinh thường có phản xạ dạ dày – đau bụng, nghĩa là khi bé ăn vào tạo thành phản xạ khiến bé phải đi tiêu ngay sau đó.

Bé bú mẹ có thể đi tiêu ngay sau mỗi cữ bú, mỗi ngày một vài lần hoặc mỗi 3-4 ngày một lần. Tất cả là bình thường. Còn bé bú bình có thể đi tiêu 3-4 lần/ngày, 2 lần/ngày và sau đó là 1 lần/ngày như hệ tiêu hóa của người trưởng thành. Bé có xu hướng đi tiêu ít phân hơn.

Để nhận biết bé có mắc táo bón hay không, cha mẹ cần xem bé có khó đi tiêu không. Nếu lần nào “đi”, bé cũng đỏ mặt “rặn” không được thì có thể bé bị táo bón (dựa vào số lần đi tiêu để đánh giá táo bón là không chính xác).

Bạn cũng nên đưa bé đi khám nếu phân chảy nước hơn bình thường hoặc nhuốm đầy máu. Đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc bất dung nạp sữa công thức.

Bé khóc suốt

Hầu hết các bác sĩ nhi khoa đều cho rằng, bé sơ sinh khóc khoảng 3 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Nhưng đây là con số tối thiểu. Bởi vì khóc là cách duy nhất để bé giao tiếp, đói – khóc, khó chịu, sợ hay mệt mỏi – khóc... Mỗi một lý do thì dường như cách khóc của bé cũng khác nhau. Ví dụ, nếu bé khóc có vẻ gay gắt hơn bình thường, khóc liên tục hoặc không kiểm soát được thì bạn cần tìm rõ nguyên nhân.

Mẹ cần ngủ nhiều hơn

Nhiều người mẹ liên tục kiểm tra hơi thở của con mình khi ngủ: không phải 1-2 lần mà rất nhiều lần trong một đêm. Xem ra, điều này chỉ làm bạn kiệt sức. Để tránh bất an về bé, bạn nên đặt bé nằm ngửa, dùng đệm cứng, loại bỏ chăn gối và thú nhồi bông, không ủ ấm bé quá kỹ...

Ngọc Huê