Đồ hộp lợi và hại

Xung quanh việc có nên nuôi con bằng đồ hộp, và đồ hộp có hại gì cho trẻ không? Đó là băn khoăn của nhiều bậc phụ huynh, chúng tôi xin mời bác sĩ Đào Thị Yến Thủy - Trung tâm dinh dưỡng Tp.HCM giải đáp một số băn khoăn thường gặp của các bà mẹ.

- Thưa bác sĩ, hiện nay có rất nhiều bà mẹ chọn cách sử dụng thức ăn đóng hộp cho con thay vì nấu nướng. Đứng ở góc độ dinh dưỡng, điều này có lợi và hại gì?

Khi sử dụng thực phẩm đóng hộp cho trẻ ăn dặm, người mẹ có thể tiết kiệm thời gian và công sức nấu nướng, không cần tìm hiểu cách nấu, món nấu, cách chế biến cho phù hợp với độ tuổi của bé... mà chỉ cần chọn lựa đúng. Tuy nhiên muốn lựa chọn thức ăn công nghiệp này cần có đủ kiến thức dinh dưỡng cơ bản và trình độ ngoại ngữ, biết cách đọc nhãn hiệu, thành phần trên bao bì.

Xét về mặt dinh dưỡng, các hộp thức ăn dặm của những hãng nổi tiếng trên thế giới hiện đang được phân phối chính thức ở Việt Nam là đáng tin cậy về sự cân đối trong thành phần, đủ chất dinh dưỡng như ghi trên nhãn và vệ sinh (nếu còn hạn sử dụng và tuân thủ tốt các hướng dẫn về lưu trữ bảo quản của nhà sản xuất).

Tất nhiên thức ăn đóng hộp luôn chứa chất bảo quản với liều lượng cho phép không ảnh hưởng sức khỏe (nếu tiêu thụ có mức độ). Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng đồ hộp hoàn toàn và liên tục trong thời gian dài, bé có thể bị thiếu một số vi chất như vitamin C, một số vitamin nhóm B, acid folic, chất xơ...

- Việc cho bé ăn hoàn toàn thức ăn đóng hộp có ảnh hưởng gì đến khẩu vị của bé sau này không?

Sự thích nghi với đồ hộp tùy thuộc khẩu vị từng bé và thời gian cho ăn. Nếu chỉ ăn hoàn toàn thức ăn đóng hộp từ 5 - 6 tháng và kéo dài tới khi bé 7 - 8 tháng tuổi mà không tập cho bé ăn thức ăn khác thì bé sẽ quen ăn thức ăn cũ và khó ăn thức ăn mới. Còn nếu cho ăn đồng thời nhiều loại thức ăn khác nhau trong giai đoạn tập ăn từ 5 - 8 tháng tuổi thì bé sẽ có thói quen ăn uống tốt hơn, ít kén chọn món sau này và nhận đủ chất dinh dưỡng hơn.

- Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn đóng hộp có phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam hay không, thưa bác sĩ?

Thành phần dinh dưỡng của thức ăn đóng hộp hoàn toàn phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em theo từng độ tuổi ăn dặm, dù là Việt Nam hay nước khác.

- Giữa thức ăn đóng hộp và thức ăn do mẹ tự chế biến, cái nào đảm bảo được dinh dưỡng và sự ngon miệng hơn cho bé?

Đảm bảo dinh dưỡng hay không là tùy thuộc người mẹ và sự ngon miệng thì tùy thuộc vào bé. Nếu người nấu không có kiến thức và kỹ năng nấu thức ăn dặm tốt thì đôi khi ăn thức ăn đóng hộp lại đảm bảo hơn. Ví dụ mẹ nấu bột mà thiếu đạm, rau củ, dầu ăn... hoặc số lượng không đủ, hoặc chỉ cho ăn nước hầm... thì món bột cho bé không đủ chất.

Nếu bột mẹ nấu được đầy đủ chất dinh dưỡng thì luôn luôn thức ăn tươi sống sẽ giàu dưỡng chất hơn đồ hộp. Thực tế cũng có một số bé thích ăn đồ hộp nhưng cũng có bé không ăn được, và thức ăn nào thì cũng đều phải tập ăn trong giai đoạn đầu.

- Thành phần của thức ăn đóng hộp là tổng hợp rất nhiều loại thực phẩm chứ không chỉ như món cháo các bà mẹ ở ta hay nấy gồm: cháo, một món rau, một loại đạm (thịt, cá, tôm, cua...). Vậy theo bác sĩ, cách ăn nào tốt hơn?

Nguyên tắc ăn uống hợp lý là đa dạng nhiều loại thực phẩm. Vì vậy, đồ hộp có nhiều loại đạm hoặc thay đổi sáng chiều tối ba loại đạm khác nhau thì cũng vậy. Do sản xuất bằng quy trình công nghiệp nên các nhà sản xuất có hể đưa vào nhiều loại thực phẩm trong một hộp thức ăn, nhưng cũng được tính toán cân đối về thành phần các chất.

Còn các bà mẹ, khi nấu bình thường khó có thể cho nhiều loại thực phẩm khác nhau vào trong một chén cháo, tuy nhiên nếu nấu đúng cách và tuân thủ theo hướng dẫn về dinh dưỡng thì không sợ con thiếu chất. Một chén cháo bao giờ cũng phải gồm bốn nhóm thực phẩm: đạm, bột đường, béo và chất xơ.

- Nhiều người cho rằng con Tây mặc dù ăn thức ăn đóng hộp nhưng vẫn to cao, còn trẻ em Việt Nam mặc dù được mẹ nấu ăn rất chăm chút nhưng vẫn thấp bé. Vậy ngoài yếu tố di truyền, yếu tố dinh dưỡng ở đây ảnh hưởng như thế nào?

Trẻ em Việt Nam khác trẻ Âu, Mỹ về di truyền, môi trường sống, điều kiện y tế, tập luyện thể dục thể thao... Còn chế độ dinh dưỡng cũng khác về nhiều mặt chứ không chỉ là đồ hộp hay chén bột/cháo mà còn là chất lượng bữa ăn, tần suất và số lượng sữa trong ngày...

- Vậy, nếu có con nhỏ trong độ tuổi ăn dặm, bác sĩ có sử dụng thức ăn đóng hộp cho con không? Vì sao?

Trẻ nào cũng đều có thể dùng thức ăn này nếu bé thích. Tuy nhiên vấn đề là không nên dùng hoàn toàn và thường xuyên. Cũng tùy từng điều kiện hoàn cảnh mà cân nhắc. Ví dụ trường hợp mẹ không thể nấu ăn đầy đủ trong thời gian bữa sáng hay bữa trưa thì có thể cho bé ăn một bữa đồ hộp trong ngày, còn các bữa khác thì nấu ăn bình thường.

Thỉnh thoảng có thể dùng đồ hộp khi đi du lịch, khi nhà có việc bận đột xuất, bé thích ăn thức ăn này mà khó ăn thức ăn mẹ chế biến, cần thay đổi cho lạ miệng... Kết quả cuối cùng với bất kỳ thức ăn nào là bé phải ăn được và tăng trưởng đủ về cân nặng và chiều cao, phát triển tốt về tâm lý, trí tuệ...

- Bác sĩ có lời khuyên nào đối với những bà mẹ đang sử dụng thức ăn đóng hộp cho con?

Khi mua đồ hộp cần lưu ý chọn sản phẩm có thương hiệu uy tín, kiểm tra hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, thức ăn phù hợp với độ tuổi, thực hiện đúng theo hướng dẫn sử dụng và bảo quản của nhà sản xuất. Các bà mẹ nên tập dần và thay đổi các món cháo/bột với thức ăn tươi sống.

Xin cảm ơn bác sĩ!

Theo Gia Đình Trẻ