Đề phòng lệch giới tính ở bé

Thiếu vắng vai trò của người cha trong các gia đình (cha mẹ ly dị) hoặc cha mẹ có vấn đề tâm thần, dễ gây lệch giới tính ở bé.

Thỉnh thoảng Đơn vị tâm lý Bệnh viện Nhi Đồng 1 TPHCM tiếp một số phụ huynh lo lắng về tình trạng giới tính của con. Hiện nay, tình trạng lệch lạc giới tính ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội, ở VN cũng như nhiều nước khác trên thế giới.

Nhiều nguy cơ khi trưởng thành

“Con trai tôi được 4 tuổi. Cháu có vẻ thích mặc quần áo con gái, thích chơi búp bê, thích kết bạn với con gái. Nó luôn nói: “Con là con gái”. Khi chơi với chị, nó vẫn muốn đóng vai người mẹ, cô giáo. Có nên lo lắng cho con tôi không?”. Đó là băn khoăn của một bà mẹ khi có con trai nhưng chỉ nhận mình là gái và đó cũng là những thắc mắc phổ biến về những bất thường giới tính của bé tại Đơn vị tâm lý Bệnh viện Nhi Đồng 1.

Chưa có thống kê gần đây về tỉ lệ lệch giới tính tại VN (cũng như trên thế giới) nhưng tỉ lệ rối loạn giới tính ở bé trai gấp 6 lần bé gái. Từ năm 1994, Hội Tâm thần Hoa Kỳ đã đưa ra tiêu chuẩn chẩn đoán “rối loạn nhận dạng giới tính” trong tài liệu chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần.

Vấn đề này quan trọng đối với gia đình và xã hội vì có nguy cơ dẫn đến rối loạn trầm cảm, dọa tự tử, loạn dục, khó khăn học tập và đồng tính luyến ái khi bé đến tuổi trưởng thành.

Đây là một rối loạn phức tạp mà nguyên nhân chưa được tìm thấy rõ ràng. Ngoài nguyên nhân do bất thường về hormone hoặc nhiễm sắc thể, người ta thường thấy có những vấn đề gia đình như sự thiếu vắng vai trò của người cha trong các gia đình cha mẹ ly dị, hoặc cha mẹ có vấn đề tâm thần nên cha mẹ không nêu rõ vai trò của người nam và người nữ cho bé.

Nếu thấy một trong các dấu hiệu báo động thì cha mẹ nên đưa bé đi kiểm tra y khoa và khám tâm lý. Chuyên viên tâm lý sẽ khai thác bệnh sử để tìm hiểu về cuộc đời của bé từ trong bụng mẹ, cũng như tìm hiểu về mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, tình trạng sức khỏe của cha mẹ để bé và gia đình được điều trị tâm lý nhằm giúp bé có khái niệm rõ ràng về giới tính của mình và cải thiện mối quan hệ giữa cha mẹ và bé. 

Cách cư xử của cha mẹ rất quan trọng

Ở bé phát triển bình thường, bé có thể nhận biết mình là trai hay gái từ lúc 18 tháng tuổi. Giữa 18 và 30 tháng tuổi, đa số bé trai biết mình sẽ trở thành đàn ông và bé gái trở thành đàn bà và bé muốn bắt chước phụ huynh đồng giới với mình.

Dấu hiệu lệch hướng giới tính có thể được phát hiện từ lúc 3 tuổi ở bé có phát triển sinh dục bình thường. Hầu hết bé nhỏ dưới 3 tuổi bình thường đều muốn bắt chước hành vi của cả hai giới nam và nữ. Gần 23% bé trai và 38,6% bé gái thích có hơn 10 hành vi khác giới.

Đây là sự phát triển bình thường trong giai đoạn bé muốn khám phá, tìm hiểu về cả hai giới tính. Nên khi nhận ra con trai thích cài hoa, thích búp bê, mặc đầm; còn con gái thích đồ siêu nhân, chơi súng, mặc quần short, cởi trần trong độ tuổi này thì cha mẹ không nên hốt hoảng, phạt con cũng như không nên phê phán hành vi của bé. 

Cha mẹ cần làm gương cho bé trong mối quan hệ giữa vợ chồng, biết tôn trọng nhau, dùng lời lẽ và cách cư xử lịch sự với nhau. Vì bé lớn lên bằng cách bắt chước người lớn nên người cha cần gần gũi con trai để giúp bé trở thành một người đàn ông với vai trò trách nhiệm trong gia đình, đảm nhận những công việc nặng nhọc, cho bé có giới hạn và biết các luật lệ trong gia đình và ngoài xã hội.

Người mẹ nên can đảm tách ra khỏi con để bé lớn lên và tự lập, làm gương cho con gái trở thành một phụ nữ đảm đang, hiền dịu. Cha mẹ cũng nên giúp con tránh những nguy cơ làm lệch giới tính bằng cách cho bé mặc quần áo theo giới tính, chơi các trò chơi hợp giới tính, kết thân với bạn cùng giới tính trước tuổi dậy thì và không hạ thấp giá trị giới tính của bé.

Theo Bác sĩ Phạm Ngọc Thanh (NLD)