Mốc phát triển 2 tuổi

2 tuổi, bé thích bắt chước những hành động hay lời nói của người lớn và các anh chị của bé.

Bé hào hứng hơn khi được vui chơi cùng các bé khác.

Bé biết chơi tự lập với đồ chơi nhưng lo lắng xa mẹ vẫn còn nhiều nên bé sẽ hoảng hốt nếu ở chỗ lạ hay người lạ.

Tính ương bướng của bé

Cha mẹ bắt đầu than phiền về tính ương bướng khủng khiếp của bé tuổi lên 2. Nếu con bạn thuộc nhóm những bé “cứng đầu” thì bạn không phải người duy nhất. Khó bảo là một phần bình thường trong quá trình phát triển của bé, bắt nguồn từ việc bé muốn thể hiện sự độc lập và “xé rào” những nguyên tắc của mẹ.

Bé có thể giận dữ vì bé chưa biết kiểm soát cảm xúc của mình, cũng như các kỹ năng ngôn ngữ chưa đầy đủ khiến bé lúng túng khi bày tỏ nỗi thất vọng, sợ hãi và những cảm xúc khác. Một cách để đối phó với cơn nóng nảy của bé là làm bé bị phân tán sự chú ý. Đó không phải trừng phạt mà đơn giản là giúp bé loại khỏi nguyên ngân gây tức giận.

Bé 2 tuổi có tính sở hữu tốt hơn với những đồ đạc thuộc về bé. Đó là nguyên nhân khiến bé do dự mà không muốn chia sẻ với những bé khác. Bạn có thể giúp bé hào phóng hơn bằng cách làm gương tốt cho con về tính sẻ chia, như để bé thấy mẹ chia sẻ bánh kẹo, các tờ báo, điều khiển tivi... với các thành viên khác trong nhà và với bé. Tất nhiên, bé chưa đủ nhận thức để hiểu hết ý nghĩa của chia sẻ cho tới tuổi lên 5.

Tình cảm của bé 2 tuổi cũng “nở rộ”. Bé biết thể hiện tình yêu thương với những cái ôm và nụ hôn. 

Ứng xử khi bé ăn vạ: Một người mẹ chia sẻ: “Bé 2 tuổi nhà tôi hay tức giận, đặc biệt khi bé muốn cái gì đó mà không được”. Người mẹ cho biết khi đó, bé sẽ lăn trên sàn, ném mọi thứ có trong tay rồi gào khóc inh ỏi. Nhưng nếu cho bé thứ mà bé muốn thì ngay lập tức, bé nín khóc liền. Còn không, thậm chí bé sẽ lao vào đánh mẹ vì không vừa ý.

Giải pháp: Bỏ qua hoặc phạt bé.

Tính nhất quán của cha mẹ chính là chìa khóa để đối phó với cơn giận của bé. Nếu yêu cầu của bé là không thể đáp ứng thì đơn giản, mẹ cần nghiêm khắc bỏ qua bé. Miễn là bé không đặt bé hoặc ai khác vào nguy hiểm. Hãy cứ để bé “ăn vạ” cho tới khi nào qua cơn giận của bé thì thôi.

Hoặc mẹ chọn hình phạt cho bé. Đưa bé vào một chỗ trong nhà và nói với bé khi nào bé bình tĩnh hơn thì hai mẹ con sẽ nói chuyện. Sau đó, khi bé đã hết khóc, cần giải thích cho bé lý do bị phạt. Đây là cách giúp bé tự ý thức việc nào đúng – việc nào sai và hạn chế những hành vi tương tự.

Nhận thức

Bé tìm được đồ vật giấu kỹ mà không cần trợ giúp.

Ở tuổi này, bé sáng tạo thêm nhiều trò chơi giả vờ (như đưa thú bông đi tắm, cho ăn, dắt đi chơi)....

Bé biết nhiều tính năng của đồ vật trong nhà.

Đây cũng là lứa tuổi lý tưởng để dạy bé dọn dẹp. Bé có thể bắt chước mẹ thu dọn đồ chơi hoặc nhặt rác, bỏ vào thùng rác. Ngoài ra, bé cũng thích bắt chước cha mẹ về ngôn ngữ và hành vi.

Bên cạnh việc học màu sắc và tăng vốn từ vựng, bé 2 tuổi cũng học được làm thế nào để phân loại đồ vật, như bỏ đồ chơi vào một giỏ, quần áo vào giỏ khác. Bé cũng biết xác định các hình ảnh đơn giản như một quả bóng, con chó, con mèo... Bé có thể chỉ vào mắt, tai, mũi khi được hỏi, sẽ lặp lại các từ và nói được 2-3 từ trong một câu có nghĩa.

Mẹ có thể dạy con bằng cách để bé giúp mẹ những việc đơn giản, chẳng hạn dọn đồ chơi, thu quần áo vào chậu. Nên mô tả những gì bé đang làm vì đó là cách giúp bé học từ mới.

Bé 2 tuổi cũng có thể chơi với bút và màu vẽ. Hãy cho bé một vài cây bút màu, tờ giấy trắng hoặc màu nước để bé được sáng tạo.

Ngôn ngữ

- Bé biết chỉ và nhận ra đồ vật, người quen thuộc..

- Nói nhiều từ đơn (lúc 15-18 tháng tuổi); dùng cụm từ đơn giản (18-24 tháng tuổi); dùng câu 2-4 từ.

- Bé lặp lại lời nói vừa nghe được.

Vận động

- Bé có thể vừa đi vừa kéo đồ vật phía sau lưng.

- Bé có thể chạy hay đứng trên đầu các ngón chân.

- Leo tốt lên bàn ghế và cầu thang nhưng vì chưa vững nên bé dễ gặp tai nạn.

- Thể chất tốt khiến bé hào hứng hơn khi chơi với bóng. Bé đá bóng tốt với đôi chân của bé.

Kỹ năng của bàn tay và ngón tay

Thể chất tốt hơn nên các kỹ năng tay của bé cũng khéo hơn. Bé có thể thành thạo xếp 4-7 khối hình chồng lên nhau mà không đổ. Bé còn có thể xếp các khối theo phân loại màu sắc hoặc có thể giả vờ một khối vuông là một thứ gì đó, ví dụ ôtô hay tàu hỏa.

Bé vui thích cầm bút chì màu với một mảnh giấy và nguệch ngoạc theo ý bé.

Bé biết tạo ra những tiếng kêu du dương từ piano đồ chơi, đánh một cái trống hoặc rung (lắc) một loại nhạc cụ nào đó.

Mẹo an toàn: Nên chọn các khối gỗ làm từ chất liệu tốt như gỗ sồi, gỗ thích vì chúng không có vết lõm, xước hay bị bong, mối mọt. Tuy nhiên, cần giám sát để bé không dùng các khối hình như một “vũ khí” tấn công người khác.

Dinh dưỡng

Bé 2 tuổi có thể ăn khẩu phần bằng ¼ hoặc 1/3 người lớn. Bạn có thể nhận thấy bây giờ bé kén ăn hơn trước và đó là tâm lý bình thường của bé ở lứa tuổi này. Một số bé tỏ ra sợ hãi và từ chối món mới mà bé chưa từng nếm. Cha mẹ đừng quát nạt hay ép buộc bé phải ăn. Thay vào đó, bạn nên đặt một vài món ngon trước mặt bé rồi cuối cùng bé cũng sẽ chịu ăn, dù ít hay nhiều.

Giấc ngủ của bé

Bé ngủ khoảng 11 tiếng ban đêm và 2 tiếng ban ngày. Tuy nhiên, để dỗ bé ngủ có khi là “trận chiến” thực sự với cha mẹ. Với bé đã quen ngủ cũi, chưa được chuyển sang giường thì bé có thể trèo ra khỏi cũi khi không muốn ngủ.

Để an toàn cho bé ngủ cũi giai đoạn này, mẹ cần:

- Chọn đệm cũi mỏng hơn.

- Rải chăn, gối hay đệm quanh cũi, phòng khi bé trèo ra khỏi cũi mà bị ngã.

- Loại bỏ đồ chơi, thú bông trong cũi vì bé có thể giẫm lên chúng để bước ra khỏi cũi.

- Khi bạn thấy bé cố gắng trèo ra khỏi cũi, hãy nghiêm khắc nhắc bé không được làm vậy.

- Luôn giám sát bé khi bé ngủ. Vào ban đêm, nên đặt cũi của bé gần giường ngủ của cha mẹ.

- Cho bé ngủ trong túi ngủ vì như thế, bé khó có thể giơ cao chân khi muốn leo khỏi cũi.

Nếu mẹ muốn chuyển bé ngủ cũi sang giường riêng thì có 2 gợi ý như sau:

- “Phương pháp lạnh”: Đơn giản chỉ cần loại bỏ cũi và thay vào vị trí đó một chiếc giường mới. Chọn giường dành cho bé với hai rào chắn bằng sắt ở hai bên thành giường, hạn chế bé không bị ngã khỏi giường.

- “Phương pháp tiếp cận dần dần”: Đặt chiếc giường mới cạnh vị trí chiếc cũi. Bạn có thể bắt đầu đọc sách cho bé trên giường hoặc cho bé ngủ trưa trên chiếc giường mới. Sau đó, chuyển cho bé sang ngủ giường vào ban đêm. Khi bé đã quen với giường thì rời chiếc cũi ra khỏi phòng.

Lưu ý: Dù chọn phương pháp nào thì mẹ cũng cần nhắc nhở bé, tuyệt đối không được tự ý ra khỏi giường mà không có mẹ.

Kiểm tra sức khỏe

Nếu phát hiện ra bất thường nào của bé như về sức khỏe, tâm lý thì mẹ cần đưa bé đi khám. Đây cũng là giai đoạn bệnh tự kỷ có thể được chẩn đoán. Bác sĩ sẽ cung cấp cho mẹ và bé một bảng câu hỏi được gọi là M-chat, sử dụng để kiểm tra bé 16-30 tháng tuổi, giúp đánh giá nguy cơ bị tự kỷ.

Mẹ cũng có thể cho bé đi cân và đo. Bác sĩ sẽ:

- Hỏi mẹ về thói quen ăn, ngủ của bé.

- Tìm hiểu các hoạt động thể chất của bé (đi, chạy, nhảy...), cũng như kỹ năng tương tác với những bé khác.

- Hỏi xem bé nói được bao nhiêu từ.

- Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ chì cho bé, đặc biệt nếu bạn sống trong khu vực có nguy cơ nhiễm độc chì. Bé cũng có thể được yêu cầu kiểm tra nước tiểu.

- Kiểm tra thị lực và thính lực cho bé.

Ngọc Huê