Rạch tầng sinh môn và cách chăm sóc sau sinh

Lý do phải cắt tầng sinh môn

Chỉ định cắt tầng sinh môn

- Về phía người mẹ: Âm hộ hẹp, tầng sinh môn ngắn và rắn (con so); Âm hộ và tầng sinh môn phù nề do chuyển dạ kéo dài và nhiễm khuẩn.

- Về phía thai: Con so, thai to; Thai non tháng, tránh sang chấn đầu thai khi qua tầng sinh môn; Các thủ thuật như kẹp Focxep, giác hút.

Các bước tiến hành

Nguyên tắc: Cắt đúng lúc, không quá sớm cũng không quá muộn. Chỉ cắt khi âm hộ và tầng sinh môn đã phồng căng khi ngôi thai đã xuống sâu trong âm đạo. Cắt lúc có cơn co tử cung, khi sản phụ đang rặn nhiều.

Kỹ thuật cắt: Bạn sẽ được gây tê tại chỗ ở vùng sàn khung chậu. Khi cơn co thắt lên tới đỉnh cao, một đường cắt nhỏ sẽ được rạch từ đáy âm đạo và thường hơi chếch sang một bên. Có những trường hợp không đủ thời gian để tiêm thuốc tê, nhưng bạn cũng không cảm thấy đau do các mô căng đã bị tê tự nhiên.

Sau đó, sẽ mất một ít thời gian để bạn được khâu lại các lớp da và cơ bắp (hoặc âm hộ nếu bị rách). Lúc này, có thể bạn sẽ cần thuốc tê nếu thấy đau. Thông thường, lớp niêm mạc và cơ được khâu bằng chỉ tự tiêu sau 3 tuần, còn lớp da được khâu bằng chỉ nilon (cắt chỉ sau 5 -7 ngày). Việc tháo chỉ sẽ không gây đau cho bạn.

Ưu và khuyết điểm của cắt tầng sinh môn

Trước đây, các chuyên gia cho rằng phương pháp đỡ đẻ bằng cách cắt tầng sinh môn có thể giúp tránh các vết rách lớn ở âm hộ hơn so với sinh tự nhiên. Tuy nhiên, các nghiên cứu y học mới nhất của Mỹ và Pháp cho biết, sản phụ sinh con bằng thủ thuật cắt tầng sinh môn sẽ đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng cao hơn, vết thương cũng khó lành và đau đớn hơn nhiều so với sinh thường.

Ngoài ra, phương pháp cắt tầng sinh môn cũng không giúp ngăn được chứng đái tháo không kiểm soát, sa tử cung cũng như không giúp khôi phục khả năng tình dục sớm hơn.

Những tác hại của việc cắt tầng sinh môn:

- Cắt tầng sinh môn gây mất máu tương đương, thậm chí nhiều hơn so với một ca mổ chỉ định.

- Vết cắt tầng sinh môn đau lâu và khó lành hơn so với vết rách tự nhiên.

- Sự toàn vẹn của cơ đáy chậu bị ảnh hưởng do các cơ không được xếp lại đúng chỗ.

- Gây rò âm đạo - hậu môn, dẫn đến đại tiểu tiện không tự chủ.

- Sản phụ đã qua cắt tầng sinh môn sẽ bị đau đớn, khó khăn khi giao hợp cho tới ít nhất 3 tháng sau sinh.

- Đau đớn kéo dài còn ảnh hưởng đến tâm lý người mẹ và việc cho con bú sau này.

Để tránh cắt tầng sinh môn

Một số bệnh viện thường dùng thủ thuật này hơn các bệnh viện khác, vì vậy bạn nên trao đổi với bác sĩ về nguyện vọng tránh cắt tầng sinh môn nếu có thể. Để tránh khỏi phải qua những thủ thuật này hoặc bị rách âm hộ, bạn hãy:

Sinh con ở tư thế thẳng đứng, tránh nằm ngửa. Các tư thế như ngồi xổm, quỳ, hay nửa nằm nửa ngồi (có người đỡ) sẽ giúp cho bé xổ ra dễ dàng hơn.

Học cách thư giãn các cơ sản khung chậu. Thả lỏng cơ đáy chậu, cách phình lớp mô âm đạo và đáy chậu, cách hít thở khi có các cơn gò tử cung. Những bài tập này rất đơn giản và bạn có thể tự tập tại nhà nhưng tốt nhất bạn nên đăng ký theo học một lớp tiền sản một vài tháng trước khi sinh.

Cách chăm sóc vết khâu tầng sinh môn tại nhà

Theo bác sĩ Phương Bùi (Sức Khỏe & Đời Sống), người mẹ cần chú ý:

- Khi vệ sinh, có thể sử dụng nước muối pha thật loãng, nước chè xanh hoặc nước tinh khiết đun sôi..., nên dùng nước ấm để vệ sinh vùng kín. Khi vệ sinh, cần rửa nhẹ nhàng, dội nước từ từ. Nên vệ sinh ít nhất 3 lần/ngày. Sau khi vệ sinh, hoặc sau khi đi tiểu nên lau khô bằng khăn mềm.

- Nếu đi tiểu trong khi tắm nên dội nước ấm từ từ vào vùng kín sẽ giúp chị em đỡ xót và buốt. Không sử dụng máy sấy tóc để làm khô nước dư thừa vì có thể lây nhiễm cho các vết thương.

- Sử dụng quần lót dùng một lần hoặc quần lót bông, cotton thoải mái với eo cao.

- Cố gắng đi lại nhẹ nhàng. Lúc đầu, việc đi lại có thể khó khăn và đau đớn nhưng điều này sẽ làm tăng lưu thông máu, giảm sưng và giúp vết thương mau lành.

- Ăn nhiều thức ăn nhuận tràng để tránh táo bón. Tình trạng táo bón khiến bạn phải rặn mạnh có thể làm tổn thương vết khâu chưa lành vì vậy cần hết sức tránh bị táo bón.

Với tình trạng bình thường vết khâu sẽ liền hoàn toàn sau 2-3 tuần, phục hồi cảm giác bình thường. Sau khi sinh khoảng 10 ngày âm hộ có thể ra khí hư, đây là điều bình thường, khoảng vài ngày sẽ hết. Nếu cơn đau kéo dài, có thể là do nhiễm trùng hoặc do đường chỉ khâu quá chặt bạn nên đến bác sĩ phụ khoa để kiểm tra lại vết thương.

Không tự ý sử dụng các loại thuốc, kem giảm đau theo mách bảo, kinh nhiệm dân gian vì có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc.  

Ngọc Huê (tổng hợp)